شته سبز هلو
مقدمه
شته سبز هلو (نام علمی: Myzus persicae) (به انگلیسی: Green peach aphid) گونه ای همه جازی بوده و در بیشتر نقاط جهان انتشار دارد. میزبان اصلی آن هلو بوده ولی به دیگر درختان هسته دار نیز آسیب می رساند. این شته دومیزبانه بوده وبخشی از سال را روی میزبان های ثانوی شامل گوجه فرنگی، سیب زمینی، فلفل، اسفناج، توتون، کلم پیچ، گل کلم، مرکبات و برخی غلات سپری می کند. افراد ماده بکرزا به دو شکل بی بال و بال دار دیده می شوند. رنگ بدن،سبزتاسبزمایل به زرد بوده و طول بدن 1.5 تا 2.5 mm می باشد.
زمستان گذرانی
شته سبز هلو زمستان را به صورت تخم های سیاه براق روی سرشاخه ها وتنه درختان میوه هسته دار سپری می کند. این آفت در گلخانه ها و نیز در مناطقی که دما به صفردرجه نرسیده و اغلب بالای 4 درجه سانتی گراد است در همه ی طول سال فعال می باشد. پس از تفریخ تخم ها، پوره ها در سرشاخه های درختان مستقر شده و شروع به تغذیه میکنند. افراد موسس چندین نسل روی میزبان اولیه ایجاد کرده و پس از تولید شکل بال دار به میزبان های ثانوی مهاجرت می کنند. این افراد روی میزبان ثانوی زاد ولد کرده و پس از آن افراد بال دار نر و ماده را تولید می کنند.
شکل شناسی
پوره ها یا حشرات ماده حاصله از ماده موسس (Fundatrigrignia) سبز رنگ یا سبز متمایل به زرد می باشد که پنجه های بند پنجم وششم شاخک ها دودی رنگ هستند . در سطح پشتی شکم نوارهای عرضی نامنظم و تیره دیده می شود . غده شاخکی برامده و بند سوم آن به نحو بارزی از بند چهارم بزرگتر است . دم دارای سه جفت مو در قسمت انتهائی و عقبی است .
شته ماده بدون بال و بکرزا به طول 3/2 – 4/2میلیمتر است .رنگ بدن آن سبز روشن متمایل به زرد و روی شکم نوارهای رنگین تری به طور مشخصی دیده می شود . بر روی سر حشره ودر ناحیه پیشانی دو غده شاخک مانند که مجموعاً شیار عمیقی را میسازند وجود دارد .
آخرین بند شاخک ، کورنیکول ها و دم شته کمی تیره تر از رنگ سایر قسمت های بدن است . کورنیکول ها نسبتاً طویل و در عقب به طرف یکدیگر متمایل می شوند . دم دارای سه جفت مو در قسمت انتهائی و عقبی است .
شته ماده بالدار مهاجر (Migrants) و بکرزا ، تقریباً 3/2 میلیمتر طول دارد و سر و قفسه سینه آن سیاه شفاف است . رنگ آن سبز زیتونی است و فقط لکه های تیره ای روی مفصل های سوم تا ششم دیده می شود ودر اطراف این لکه ها نیز نقاط و خطوط کوچک و پراکنده ای وجود دارد .
طول کورنیکول ماده بالدار کوتاه تر ازکورنیکول های ماده بدون بال است .گونه دیگری در کشورهای اروپاییروی درختان هلو ایجاد خسارت می کندMysus Varians Davidson که از نظر شکل ظاهری با شته سبز هلو مشابهت بسیار دارد . با این تفاوت که گونه اخیر برگ درختان را حول محور طولی لوله می کند و برگ رابصورت رشته های باریک در می آورد. بعلاوه میزبان دوم آن گونه های جنس کلماتیس ( Clematis ) وحشی می باشد. اگرچه این گونه در اصل از ژاپن به سایر نقاط دنیا از جمله اروپا راه یافته است.
روش های کنترل
1- بیولوژیکی
گونه های مختلفی از کفشدوزک ها به ویژه کفشدوزک هفت نقطه ای و کفشدوزک adonia variegata ، لارو مگسهای سیرفید، لارو بالتوری سبز، زنبورهای براکونیده و اکثر شکارگرهای عمومی از این شته تغذیه می کنند.
بالتوری سبز chyeysoperla
کفشدوزک هفت نقطه ای coccinella septempunctata
کفشدوزک adonia variegata
زنبور پارازیتویید aphidius nigripes
2 – شیمیایی
برای مبارزه شیمیایی علیه این شته بایستی از شته کش های سیستمیک مانند متاسیستوکس استفاده نمود. و همچنین برای کنترل این آفت می توان از حشره کش های مختلف از قبیل اکامت 5/0 به میزان 5/1 در هزار ، اکسی دیمتون متیل 1 در هزار ، منوکئوتوفوس 5/1 درهزار ، مالاتیون و پیریمیکارب به میزان 5/1 در هزار استفاده نمود. در بین آنها حشره کش پیریمیکارب در غلظت های 0/5 ،1 و 2 در هار بیش ترین تلفات را روی آفت ایجاد می کند .
گردآوری : قاسمی، کارشناس گیاه پزشکی.
