تاثیر عناصر مختلف (کود های مایع) روی افزایش گرده افشانی کلزا
کمبـود عناصر ریزمغذی در گیاهان زراعـی گسـترش جهـانی دارد. زراعت تک کشتی، مصرف بی رویه کـودهـای شـیمیایی بـه ویژه کودهای نیتروژن دار و عدم مصرف کـودهـای حـاوی عناصر غذایی ریز مغذی، از جمله عوامل بروز ایـن کمبـود در اغلب خاک های ایران مـیباشـد.
تاثیر ریزمغذی ها
اهـداف مصـرف ریزمغـذی هـا شـامل افـزایش عملکـرد محصـول و ارتقـاء خصوصیات کیفی و غنی سازی محصولات کشاورزی، تولید بذر با قدرت جوانه زنی بالا و کاهش غلظـت آلاینـده هـایی نظیر نیترات و کادمیوم در گیاه میباشـد.
در بررسی های انجام شده توسط محققین داخلی روی عناصر ریز مغذی و کود های مایع محلول پاشی، به این نتیجه رسیده اند که استفاده از کود های مایع حاوی عناصر ریز مغذی و همچنین آمینو اسید ها باعث افزایش میزان محصول می شود. به عنوان مثال:
بیشترین میزان عملکرد دانه کلزا به میزان 3957 کیلوگرم در هکتار مربوط به محصول محلول پاشی 15 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و 10 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک بود. بررسی شاخص های رشد نشان داد که با کاربرد عناصر روی و بور سرعت رشد محصول، شاخص سطح برگ افزایش خواهد یافت. بیشترین شاخص سطح برگ در کاربرد 15 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و 10 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک که بهترین تیمار بود.
تاثیر فسفر
افزایش سطح فسفر وزن خشک دانـه، کاه و کلش، ریشه و عملکرد زیستی و نیز ارتفاع ساقه، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد پروتئین و عملکرد و درصد روغن دانه را افزایش می دهد. البته غلظت نیتروژن دانه در اثر کاربرد فسفر کم خواهد شد. کاربرد بور تنها غلظت و جذب کل بور و درصد روغـن دانه را در کلزا افزایش می دهد. همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانـه بـا عملکـرد پـروتئین، تعـداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه وجود دارد.
همچنین آمینو اسیدها نیز در کنار عناصر ریز مغذی باعث افزایش چمشگیر محصول خواهند شد. به عنوان مثال:
آنزیم ال پرولین در باروری دانه گرده می تواند کمک شایانی کند چون در طبیعت یک سری عوامل مانع این فرآیند می شود. آنزیم های ال لیزین، ال متیونین و ال گلوتامیک اسید نیز برای گرده افشانی بسیار مفید هستند. این آمینواسیدها رویش دانه گرده را افزایش می دهند و باعث افزایش طول لوله گرده افشانی در گل نیز می شوند.
منبع:
توجه و همکاران، 1392، اثر سطوح فسفربر عملکرد اجزای عملکرد کیفیت دانه دو رقم کلزا. علوم و فنون کشت های گلخانه ای، سال ششم، شماره 24.
عزیزی و همکاران، 1390، بررسی تاثیر محلول پاشی عناصر روی و بر بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد برخی شاخص های رشد میزان روغن
گرد آورنده : شهریار رضائی، کارشناس ارشد بیماری گیاهی.
