بهترین اسیدآمینه و انواع کلاتها

بهترین اسیدآمینه و انواع کلاتها

تغذیه برگی

تغذیه برگی امروزه به عنوان روش و ابزاری مهم برای رسیدن به تغذیه متعادل و تولید بهینه در کشاورزی مخصوصا محصولات باغی مطرح می باشد. انواع آلودگی های زیست محیطی مرتبط با خاک و آب و هوا و تخریب ساختمان خاک و کاهش حاصلخیزی خاک در کنار حذف سوبسیدهای بخش کود و افزایش قیمت کودها باعث می شوند که تغذیه برگی به عنوان یک راهکار مناسب تغذیه ای در این زمینه مطرح باشد. بطور کلی، اقلیم نقش مهمی در ترکیب شیمیایی خاکهای کشاورزی دارد.

خاکهای قلیایی ایران

در کشور ما پیشرفت روند خشکی و کاهش نزولات جوی و در عین حال افزایش تبخیر و تعرق از خاکها باعث می شود که املاح زیادی در سطح خاکها تجمع یابند و این به نوبه خود باعث افزایش چشمگیری در شوری و PH خاک می گردد. لذا محصولات کشاورزی تولیدی در بسیاری موارد ممکن است از کمیت و کیفیت مناسبی برخوردار نباشند.

کمبود آب و شوری خاک

در کنار کمبود آب و خشکی زیاد، وجود املاح و نمک های زیاد در خاک، تغذیه خاکی را به عنوان یک معضل مطرح می نماید. بطوری که خود بعنوان یک آلوده کننده می تواند مطرح باشد تا یک روش مدیریتی تغذیه ای. گرچه امروزه محلولپاشی عناصر ماکرو نیز مخصوصا از طریق بهترین اسیدآمینه ها و کلات های مصنوعی و طبیعی مانند آمینوکلاتها امکانپذیر است. این در کنار افزایش توانایی ژنتیکی ارقام جهت جذب بهتر عناصر از معدود روشهای تغذیه ای مناسب در راستای تولید پایدار و همچنین تحت شرایط تنشی می باشد.

تغذیه برگ

تغذیه برگی تکنیکی ساده و کاربردی است که بسیاری از کشاورزان و تولیدکنندگان به منظورهای مختلف در فرایند تولید محصولات کشاورزی از آن استفاده می کنند.

در تغذیه برگی عناصر غذایی را سریع و مستقیم میتوان در اختیار گیاه قرار داد. محلولپاشی در مورد برخی عناصر مانند کلسیم که شرایط حاد انتقال در درون گیاه را دارند به عنوان یک راه حل اساسی است. به این حالت که هم در افزایش کیفیت و طول عمر و هم در غنی سازی محصولات و سلامت جامعه نقش دارد.

محلولپاشی

محلولپاشی به عنوان یک روش جایگزین و تکمیلی کاربرد خاکی و راهکاری برای کاهش آلودگی های زیست محیطی مرتبط با کاربرد کودهاست.

مزایای محلول پاشی

در این روش کاربرد مقادیر به مراتب کمتری از کود مورد نیاز است. از طرف دیگر صرفه جوئی مناسبی از نظر هزینه نیز می شود. راندمان مصرف بسیاری از کودها در کاربرد خاکی بسیار پایین می باشد که این موضوع در شرایط خاکهای خشک و شور حادتر می گردد. در شرایط شوری و خشکی روزافزون محلولپاشی با رعایت برخی تکنیک ها و ملاحظات می تواند بسیار موثرتر باشد. تکنیک محلولپاشی با عامل کلاتهای اسیدآمینه ای توام گردد مسلما این نقش غنی سازی بسیار موثرتر و پررنگتر می گردد. کاربرد عناصر غذایی به فرم کلات شده با اسیدآمینه منجر به غلظت های بیشتری از این عناصر در بافتهای زیستی می گردد.

عوامل موثر در محلولپاشی

مهمترین فاکتورهای محیطی:

♦رطوبت منطقه ریشه

♦ رطوبت نسبی هوا

♦شدت نور

♦دما

◊شدت نور بالا و دمای بالا مخصوصا اگر توام باهم باشند می توانند کارایی تغذیه برگی را شدیدا کاهش دهند چرا که این عوامل می توانند باعث بسته شدن روزنه ها و ضخیم شدن برگ و افزایش لایه های مومی و کوتینی و همچنین خشک شدن سریع سطح برگ گردند.

◊عوامل دیگری نیز مانند گونه گیاهی و سطح برگ و نوع برگ و سن و مرحله رشدی نیز بسیار مهم است.

◊برای موفقیت آمیز بودن محلولپاشی برگی، زمان یک موضوع بسیار مهم برای جذب کارامد و جلوگیری از صدمات برگی است. برای جذب بهتر محلولپاشی برگی، روزنه های هوایی باید باز بوده و دما نباید خیلی بالا باشد چرا که باعث سوختگی شاخ و برگ گیاهان و خشک شدن سریع محلول و عدم جذب مناسب آن می شود.

بهترین زمان محلولپاشی

بهترین زمان محلولپاشیها زمانی است که دمای هوا پایین و خنک باشد. فاکتور دیگری که بر محلولپاشی تاثیر منفی دارد باد و شدت جریان باد است. در روزهای بادی امکان انجام محلولپاشی سختتر می گردد و باد مانع جذب محلول غذایی توسط برگها می گردد.

حدود 3 تا 4 ساعت طول می کشد که گیاه عناصر را جذب کند. همچنین پس از محلولپاشی نباید احتمال بارش باران باشد. زیرا باعث شستشوی محلول غذایی و عدم امکان جذب برای برگها می گردد. از طرفی نباید قبل و بعد از محلولپاشی گیاه با تنش خشکی و یا رطوبت بیش از حد مواجه باشد. محلولپاشی ترجیحا بهتر است در هنگام صبح زود و یک ساعت بعد از طلوع آفتاب وقتی هوا هنوز خنک است صورت گیرد. در صورت عدم امکان محلولپاشی در این زمان، محلولپاشی بهترین اسیدآمینه ها و کلاتها در عصر یک تا دو ساعت قبل از غروب آفتاب نیز می تواند بازده خوبی داشته باشد.

آماده سازی گیاه برای محلولپاشی

آبیاری گیاهان قبل از محلولپاشی و همچنین استفاده از مویانها که کشش سطحی محلول کاربردی را افزایش می دهند به جذب بهتر عناصر محلولپاشی شده کمک می کنند.

نوع کود کاربردی می تواند در موفقیت تکنیک محلولپاشی موثر باشد. آمینوکلاتها دارای بار خنثی و یا منفی می باشند. آمینوکلاتها منابع مناسب کودی برای کاربرد بصورت نواری و یا چالکود هستند. این مواد در کنار سایر مواد کلاته کننده طبیعی مانند اسیدهای آلی از قبیل اسید هیومیک نقش مهمی در اصلاح بلندمدت خاکهای شور و قلیا و همچنین خاکهای سنگین که ویژگی غالب باغات و مزارع می باشند می توانند داشته باشند.

رفع تنشها با محلول پاشی آمینوکلاتها

با دقت در کاربرد برگی و یا خاکی، آمینوکلاتها به خوبی می توانند نیازهای غذایی گیاهان در خاکهای آهکی را برطرف نمایند. همچنین بهترین اسیدآمینه های آمینوکلاتی می توانند کارایی مناسبی در کاربرد به روشهای کود آبیاری در باغات داشته باشند. ترکیب کودی مورد استفاده در کوددهی برگی معمولا براساس مرحله رشدی گیاه یا میوه تنظیم میگردد. کوددهی برگی با بهترین اسیدآمینه ها همچنین برای کمک به گیاه در ترمیم شوک های ناشی از انتقال از مرحله نشایی و آسیب تگرگ و سایر عوارض ناشی از شرایط آب و هوایی سخت بکار برده می شود.

 آمینوکلاتها (بهترین اسیدآمینه) در این زمینه می توانند اثرات مفید بهتری از کودهای ساده شیمیایی داشته باشند. چرا که خود دارای مجموعه ای از عناصر غذایی به علاوه مواد آلی هستند که در افزایش مقاومت پنجه ها موثرند.

غنی سازی و افزایش ارزش غذایی محصولات

افزایش غلظت و کیفیت پروتئینی در غلات و همچنین افزایش غلظت کلسیم در میوه ها یکی از مهمترین عناصر تغذیه ای در انسان است موضوع بسیار حائز اهمیتی می باشد. اینکار با افزایش جذب این عناصر تغذیه ای از طریق ریشه با بهترین اسیدآمینه و کلاتها امکان پذیر خواهد بود. 

کمپلکس ریزمغذی میکروم (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

کمک به ریشه ها در جذب عناصر 

یکی از مهمترین مزیت های تغذیه برگی کمک به ریشه ها در جذب و انتقال مواد و عناصر غذایی است. محلول پاشی نیتروژن می تواند تا هفت برابر بیش از کاربرد خاکی نیتروژن کارامد باشد. در کنار مهمترین هدف یعنی اقتصادی بودن تولید کشاورزی تغذیه برگی روشی است جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و خطرات زیست محیطی آنها را نیز کاهش میدهد.

جذب کلسیم

از آنجا که کلسیم در برگها و اندامهای رویشی تجمع بیشتری دارد جهت افزایش غلظت کلسیم میوه در راستای حفظ کیفیت و بهبود ویژگی های پس از برداشت، میوه ها نیاز به غلظت بالاتری از کلسیم نسبت به اندامهای زایشی دارند. لذا محلول پاشی کلسیم در چندین نوبت و حتی بصورت هدفمند محلول پاشی روی میوه ها در طی فصل رشدونمو گیاه ضروری است.

معایب محلول پاشی

عواملی مانند ناخالصی ها، شوری و PH محلول مواردی هستند که باید قبل از محلول پاشی بررسی شوند. با استفاده از دستگاههایی که محلول را بصورت پودر در اختیار برگها قرار می دهند، میزان سوزش برگ کمتر و راندمان جذب بیشتر خواهد بود. برای جذب بهتر محلول غذایی و  از مویانها و با غلظت نیم در هزار مایع ظرفشوئی استفاده می شود. از طرف دیگر در صورت بروز اشتباه و مخصوصا افزایش غلظت محلول، صدمات جبران ناپذیری مخصوصا به بار درختان میوه وارد می گردد.

محلول پاشی و تغذیه آهن گیاهان

آهن فراوانترین عنصر کم مصرف در پوسته زمین است ولی در عین حال بیشترین محدودیت را برای تولید محصولات کشاورزی در خاکهای آهکی مناطق خشک و نیمه خشک باعث می شود. قلیایی بودن و مقادیر زیاد نمک و کمبود ماده آلی و آبیاری سنگین و تراکم خاک و نیز تهویه ضعیف خاک از عوامل کمبود آهن قابل دسترس در خاکهای آهکی است. گیاهان برای ادامه رشد مناسب خود، نیاز به مقدار کافی آهن دارند. چرا که آهن برای انجام بسیاری از فعالیتهای متابولیکی گیاه و همچنین سنتز کلروفیل و فتوسنتز یعنی مهمترین وظیفه اختصاصی گیاهان موردنیاز است. کمبود آهن بسته به عوامل متعدد ژنتیکی و خاکی و محیطی در گیاهان مختلف ایجاد شده و سبب کاهش قابل ملاحظه عملکرد و کیفیت محصول می شود.

کود آهن باواریا آلمان (برای خرید این کود روی آن کلیک کنید.) 

روشهای مدیریتی تغذیه آهن در مزرعه

روشهای مدیریتی مزرعه نقش مهمی در بهبود وضعیت تغذیه ای آهن گیاهان دارند. در صورت رعایت موارد مدیریتی، در صورت وجود و بروز کمبود می توان از کودهای ساده و یا کلاتی آهن استفاده کرد. ترکیبات معدنی آهن بعد از اضافه شدن به خاکهای آهکی به سرعت با آهک واکنش داده و تشکیل رسوب اکسید آهن می دهند که قابلیت جذب این رسوب برای گیاه بسیار کم است. بنابراین، مصرف کلاتهای آهن در این شرایط در مقایسه با کودهای معدنی آهن توصیه شده است.

جذب عنصر غذایی آهن

بررسی ها نشان می دهند که تغذیه برگی آهن روش مناسبی برای برطرف کردن کمبود آهن است. اما این روش تنها برای گیاهان دارای علایم خفیف زرد برگی و کلروزه و یا در یک مقطع کوتاه زمانی موثر است. همچنین تحقیقات بیانگر آن است که با مصرف کلاتهای آهن مانند Fe-EDDHA تحمل به شوری گیاهان افزایش می یابد. در مناطق خشک کمبود آهن در گیاهان و درختان نیز حادتر خواهد شد. لیگاندها مولکولهای آلی هستند و بنام کیلانت و کلاتور و عوامل کلاته کننده یا سکستره کننده و یا کمپلکس کننده معروف است.

کود آهن گرین ویت (برای خرید این کود روی آن کلیک کنید.)

ریشه کلمه کلاته

واژه کلات یعنی صفت کی لیت از واژه کیلا به معنای پنجه و چنگه و دندانه گرفته میباشد. کی لیت در شیمی به لیگاندی اطلاق می شود که دو یا چند دندانه دارد یعنی لیگاندی که چند قسمت آن با فلز تشکیل کمپلکس بدهد. EDTA از بهترین نمونه های لیگاند در شیمی آلی فلزی است. کلات فلزی توسط ریشه جذب و سپس درون گیاه فلز را رها می کند. یکی از ویژگی های عمومی کلاتها این است که به سادگی در محلول تجزیه یا جدا نمی شوند. بلکه به شکل کمپلکس پایداری خود را حفظ می کنند. عوامل کلاتی که منجر به کمپلکس های فلزی محلول می شوند بنام سکوسترین نیز معروفند.

کود آهن سکوسترن اسپانیا (برای خرید این کود روی آن کلیک کنید.)

انواع کلاتها

امروزه تنوع بسیار زیادی در کلاتها وجود دارد. مهمترین کلاتهای مورد کاربرد در کشاورزی و جهانی

EDTA ،HEDTA یا همان EDDHA و DTPA

دیگر کلاتها شامل:

NTA ،DMPS ،EGTA ،EHPG ، DMSA ،SHBED، EDDHA و EDDCHA و بسیاری از مواد مشابه دیگر که کاربردهایی در بیوشیمی و فرآیندهای صنعتی ممکن است داشته باشند.

در کشاورزی در مواقع کمبود آهن و یا وقتی که منابع آهن و یا غلظت آهن در محیط کم شود می توان با اضافه کردن نمک های معدنی آهن مثل سولفات آهن کمبود را در گیاهان برطرف نمود اما در شرایط PH بالا که اغلب در خاکهای آهکی اتفاق می افتد اضافه کردن کلات آهن و یا محلول پاشی با غلظت یک در هزار کلات آهن با بنیان Fe-EDDHA موثرتر می باشد.

کلات EDDHA 

Fe-EDDHA یکی از مهمترین و در عین حال گرانترین کلاتهای آهن است. که بطور عمومی به منظور تصحیح و جلوگیری از کلروز کمبود آهن در محصولات کشت شده در خاک بکار می رود. کاربرد این کلات آهن منجر به جلوگیری و جبران کمبود آهن در انواع خاکها از جمله خاکهای آهکی و قلیایی می گردد. لذا علایم کمبود و کلروزه در گیاهان برطرف و اصلاح می شود. کاربرد این کلات آهن حتی می تواند در جذب دگر عناصر غذایی میکرو نیز مفید واقع گردد. با بهبود جذب ریزمغذیها و بهترین اسیدآمینه، کارایی جذب عناصر ماکرو نیز افزایش می یابد.

نکات ایمنی در استفاده از کلات EDTA 

بسیاری از کلاتهای صنعتی در صورت تجزیه ممکن است تولید مواد سمی کنند که برای سلامتی مضر باشند. در مقادیر بالا ممکن است صدماتی را به کبد در انسان و دام ایجاد کنند. اگرچه کلاتهای معمول مخصوصا EDTA به طور کلی جزء مواد با سمیت کم محسوب می شوند. ولی کاربرد زیاد و متنوع آنها می تواند جای نگرانی جدی باشد.

اگر کلات های EDTA در تماس با فلزاتی مانند آلومینیوم قرار گیرد گاز قابل اشتعال هیدروژن متصاعد می کند که خطرناک است .

تاثیر کلات EDTA در جانوران

در حیوانات آزمایشگاهی EDTA اثرات سرطان زایی نداشته است. به هر حال در غلظتهای بسیار بالای نمکهای سدیمی منجر به نواقص مادرزادی در حیوانات آزمایشگاهی می گردد. غلظت هایی که برای مادر نیز سمی می باشد و این احتمالا به سبب کمبود روی در بدن موجود در اثر کلاته شدن می باشد. مقادیری که اثری بر مادر ندارند اثری نیز بر جنین و بچه نیز نخواهد داشت.

کلاتهای استاندارد تجاری

شامل: EDTA, DTPA, EDDHA می باشد. عوامل کلات کننده که بنام سکوسترن یا عوامل کمپلکس کننده نیز معروفند ترکیباتی هستند که قادر به تشکیل کمپلکس های پایدار یونهای فلزی هستند.

کلات آهنFe-DTPA, Fe-EDDHA,  و Fe-EDDHMA مناسبتر هستند. لازم به ذکر است که این یک کلات خیلی پایدار ریزمغذی هایی غیر از آهن حتی در سطوح PH بالاست.

جذب کلات های آمینواسیدی

کلاتهای اسیدآمینه ای به طور متفاوتی جذب می شود. چرا که آنها اغلب بدون بار الکتریکی بوده و بهتر جذب گیاه می شوند. آنها بعلاوه برای گیاه به عنوان یک منبع پروتئینی نیز محسوب می شوند. اسیدهای آمینه واحدهای ساختاری و سازنده پروتئین ها هستند. پروتئین ها زنجیره های طویل از اتصال اسیدهای آمینه می باشند. اسیدهای آمینه از طریق کانال های پروتئینی وارد گیاه می شوند. با کلاته کردن عنصر و اسیدآمینه عنصر می تواند از طریق کانال های پروتئینی سطح گیاه به طور سریع و موثری جذب گردند.

اهمیت آمینوکلاتها

آمینوکلاتها به عنوان نسل جدید کودهای شیمیایی جهت کاربرد در بخش کشاورزی توسعه یافته اند. این یک موضوع نسبتا جدید در علم تغذیه گیاهی است. نقش نیتروژن و اسیدهای آمینه و پروتئین های مختلف در فیزیولوژی و متابولیسم گیاهان امری واضح و روشن شده است. آمینوکلاتها و بهترین اسیدآمینه ها یکی از دستاوردهای جدید صنعتی در رابطه با تغذیه گیاهی است. از این نظر افق جدیدی پیش روی علم تغذیه گیاهی و سیستم های کشاورزی می باشد.

کود اسید آمینه ۸۰% آمینوگان(برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

رسوب مواد آلی

عواملی از قبیل قلیایی بودن خاکهای مناطق مختلف کشور و PH بالای آب و خاک و مقدار کم مواد آلی خاک باعث می شوند عمده عناصر و کودهای بکار رفته در خاک رسوب کنند. در نتیجه به شکل نامحلول و غیرقابل استفاده برای گیاه گردند. لذا الگوهای نوین کوددهی و مدیریت تغذیه ای گیاه بیش از پیش مورد نیاز است. تغذیه گیاهی بدون شک محور اصلی رسیدن به عملکرد و کیفیت بالا در بسیاری سیستم های تولیدی است.

عناصر ماکرو و میکرو

از نظر تغذیه ای ترکیبی از عناصر ماکرو و میکرو در این امر دخیل هستند. عناصر ریزمغذی گرچه از نظر وزن و مقدار به میزان بسیار کمی مورد نیاز هستند. اما وجود و قابلیت دسترسی آنها به اهمیت دیگر عناصر در تعیین عملکرد و کیفیتشان میباشد. لذا تامین به موقع و دقیق هر دو عناصر ماکرو و میکرو برای کمیت و کیفیت بهینه محصول از طریق کوددهی ضروری است. گرچه نوع و روش کوددهی ممکن است متفاوت باشد.

تاثیر آمینوکلات ها در عناصر ماکرو و میکرو 

در صورت مصرف بهینه و به موقع، آمینوکلاتها و بهترین اسیدآمینه ها، می توانند نقش مهمی در برنامه مدیریت تغذیه ای باغات و مزارع داشته باشند. کلاتهای اسیدآمینه ای یا آمینوکلاتها نمونه بارز جهت ممانعت یا تصحیح کمبود عناصر ریزمغذی هستند. کلاتهای اسیدآمینه ای اغلب به صورت تجاری با دیگر عناصر میکرو و ماکرو غنی شده تا به عنوان یک کود نسبتا کامل کارایی بیشتری داشته باشد. در بسیاری موارد اساس این کودها ، اسیدهای آمینه و گاها همراه با اسیدهای آلی است.

کود ایزابیون سینجینتا (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

جذب عناصر با آمینوکلاتها

جذب و انتقال عناصر غذایی موجود در آنها ماکرو و میکرو بصورت باند شده با اسیدآمینه صورت می گیرد. که کارایی و راندمان بیشتری نسبت به مصرف جداگانه یک عنصر خاص دارد. این ویژگی از دهه ها قبل شناخته شده بود. همچنین بطور وسیعی در تولید کلات های متعدد صنعتی  و بهترین اسیدآمینه حاوی عناصر ریزمغذی برای بهبود جذب در گیاهان و در شرایط حاد بکار گرفته شده است.

کود امینواسید پودری ۸۰% فرمولایف (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

تاثیر آمینو کلاتها در تغذیه انسانها

در انسان و همچنین جانوران نشان داده شده است که میزان جذب مخاطی آهن از منابع مختلف در کاربرد کلات اسیدآمینه ای آهن بسیار بیشتر حدود 5 تا 7 برابر از اشکال دیگر آهن کاربردی مانند کربنات آهن و سولفات آهن و یا اکسید آهن می باشد. مصرف گندم و نوشیدنی ها و شیر و دیگر لبنیات غنی شده با این کلات اسیدآمینه ای (بهترین اسیدآمینه) باعث بهبود وضعیت تغذیه ای آهن در بدن می گردد.

محدودیت استفاده از آمینوکلاتها

مهمترین محدودیت برای استفاده وسیع در برنامه های غنی سازی محصولات غذایی در سطح یک جامعه هزینه آن و همچنین امکان تغییر طعم و مزه برخی مواد غذایی در اثر افزودن آن می باشد.

کلاتهای دیگر اسیدهای آمینه نیز بایستی از جنبه های مختلف ارزیابی شوند. نیاز است که موثر بودن این مواد و انتخاب بهترین اسیدآمینه را از نظر در دسترس بودن زیستی، در مقایسه با فرمهای آهن مانند سولفات آهن مورد بررسی قرار گیرد تا سطوح مناسب غنی سازی بوسیله آن مشخص گردد.

آمینووکلاتها همراه با انواع کودها

گیاهان بوسیله فرایند فتوسنتز قندها را تولید می کنند. آمینوکلاتها اشکال نسبتا جدید کودهای شیمیایی و مناسب برای کشاورزان مدرن هستند. که در آن افزایش کارایی کودها و عناصر و کمترین صدمه به محیط زیست مدنظر می باشد. کودهای معمول کشاورزی اغلب کودهای ساده ای هستند که به تدریج جای خود را در کشاورزی به کودهایی با کارایی بالاتر و موثرتر مانند کلاتها و آمینوکلاتها می دهند. به هر حال این مواد جدید نیز بایستی با محیط زیست سازگار باشند. این مورد از نظر بازدهی و همچنین مشکلات زیاد و متعدد زیست محیطی مرتبط با کودهای معمول اهمیت زیادی دارد.

انواع فرم های آمینوکلاته

آمینوکلاتها به هر دو فرم جامد بصورت پودر و مایع در بازار وجود دارند. این امر خود مزیتی است که این کودها نسبت به دیگر کودهای شیمیایی دارا می باشند.

گردآوری و تنظیم: *گروه کارشناسان فنی کشاورزنت*