تغذیه درختان انار
مقدمه
انار با نام علمی Punica granatum یکی از انواع درختان میوه و بومی منطقه خاورمیانه می باشد و ایران بزرگترین تولید کننده این میوه در دنیا است و هندوستان و ترکیه در رتبه های دوم و سوم قرار دارند گرچه این رتبه ها در حال جابه جا شدن می باشد.
تغذیه درختان انار
انار به شرایط متفاوت خاکی مقاوم بوده ولی بهترین رشد را در خاکهای لومی شنی تا لومی با PH حدودا 6.5 تا 7.5 دارد. قبل از کاشت درختان، آماده نمودن خاک و اضافه نمودن اصلاح کننده های خاک و کود، از اهمیت زیادی برخوردار است. خاک می بایستی تا حد امکان، شخم زده شود و کلیه علفهای هرز در رقابت تغذیه ای با گیاه اصلی، حذف گردند. اضافه نمودن کودهای آلی کاملا پوسیده یا کمپوست تا عمق یک متر نیز توصیه می گردد.
در صورت عدم پوسیدگی کامل کود آلی، زمان مصرف آن بایستی زودتر در پاییز انجام گیرد و در طی زمستان و اوایل بهار، کاربرد اوره به میزان 20 تا 55 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار موجب تسریع پوسیدن ماده آلی و آزاد شدن سایر عناصر غذایی در خاک می گردد. در حفره کاشت درخت نباید کود آلی نپوسیده، مستقیم استفاده شود چون خطر پوسیدن ریشه وجود دارد. مهمترین عنصر غذایی در مراحل اولیه رشد درختان، نیتروژن می باشد. در خاک های آهکی، کاربرد نیتروژن از منبع سولفات آمونیوم به دلیل بهبود PH خاک، توصیه می شود.
برای آشنایی با کود درختان انار با کارشناسان کشاورزنت 09917916682-09112736082 تماس حاصل فرمایید.
کمبود عناصر غذایی
کمبود عناصر ضروری موجب کاهش عملکرد و کیفیت درختان انار می گردد. گاهی کمبود دو یا سه عنصر غذایی بطور همزمان رخ داده و در تفسیر علایم کمبود بروی درختان، اختلال ایجاد می کند. از طرف دیگر، مقدار بیش از حد بعضی از عناصر غذایی نیز موجب کاهش عملکرد و مسمومیت درخت می گردند. بهینه سازی شرایط محیطی مطابق با نیاز فیزیولوژیکی گیاه با توجه به میزان انتظار تولید و هدف نهایی افزایش بهره برداری در کشاورزی دقیق می باشد.
تصمیم گیری آگاهانه در در زمینه تغذیه درختان با ارائه طرح جامع و پایش وضعیت تغذیه گیاه و خاک در مناطق حساس و مهم و برنامه ریزی و مصرف متعادل و منطقی عناصر غذایی و اصلاح خاک براساس وضعیت رشد درختان انار از نظر میزان ماده آلی و شوری و بافت خاک و زهکش خاک انجام می پذیرد.
یکی از بهترین راه ها برای تامین تمامی عناصر مورد نیاز درختان استفاده از کودهای ماکروکامل پایه گوگردی مانند فرموکمپلکس و کمپلکس پلاس است. این دو محصول دارای تمامی عناصر ماکرو و میکرو بوده که کند رها می باشند و طی در فصل رویشی در خاک آزاد شده و باعث تامین عناصر مورد نیاز درختان و تقویت ریشه ها می شوند.
کود کمپلکس پلاس، کود فرموکمپلکس (برای خرید روی لینک محصول مورد نظر کلیک کنید)
سال آوری درختان انار
یکی از مشکلات در تغذیه درختان انار، سال آوری میوه بوده به گونه ای که میوه زیاد بروی درخت موجب کاهش تولید گل برای سال آینده و افزایش سال آوری و کاهش اندازه میوه ها و با کیفیت پایین در پایان فصل می گردد. برای جلوگیری از این مسئله، تنک میوه 2 تا 3 هفته بعد از گلدهی توصیه می شود. گلها و میوه های سالم با فاصله 7 تا 10 سانتیمتر بروی شاخه نگهداری شود و بروی شاخه های ضعیف بیشتر از 1 تا 2 میوه در نهایت نگهداری نشود. از جمله ترکیبات موثر آلی در امر تغذیه درختان، اسید فولویک می باشد. از بین مواد هیومیک، اسید فولویک و فولویت بیشترین تاثیر را بر واکنش های شیمیایی خاک دارند.
برای آشنایی با نحوه کود دهی درختان انار با کارشناسان کشاورزنت 09917916682-09112736082 تماس حاصل فرمایید.
هرس نقش اساسی در هدایت رشد درخت در جهت زایشی و یا رشد رویشی دارد که این مسئله بواسطه تغییر قدرت منبع و مخزن در درختان اتفاق می افتد. این مسئله در مورد هرس ریشه نیز صادق است. تعادل رشد رویشی به زایشی می تواند موجب افزایش عملکرد و کاهش مسئله سال آوری در درختان انار گردد.
یکی از موارد مهم در تغذیه درختان انار تامین نیتروژن، روی و بر در زمان مناسب است. این سه عنصر با تاثیر بر روی گلدهی باعث افزایش یا کاهش محصول خواهند شد. در طی سالیان گذشته کشاورزان برای جلوگیری از این عارضه فیزیولوژیکی از کودهای فروت ست (حاوی نیتروژن،روی و بر) اقدام به تهیه برای تامین انرژی گیاه در حین جوانه زنی می کنند. استفاده از فروت ست باعث تنظیم زمان جوانه زنی و تامین بر مورد نیاز لوله گرده جهت افزایش گرده افشانی می شود.
کود فروت ست میکرولیک، (برای خرید روی لینک محصول مورد نظر کلیک کنید)
عناصر مهم در تغذیه درختان انار
نیتروژن
کمبود نیتروژن در تغذیه درختان انار موجب زرد شدن برگهای پیر و کاهش رشد سرشاخه ها و کاهش عملکرد می شود. زیادی نیتروژن موجب رشد بیش از حد رویشی و در نتیجه کاهش میوه بندی و تاخیر در بلوغ میوه می گردد. نیتروژن رشد رویشی درخت را تحریک می کند و در صورت مصرف زیاد منجر به ایجاد بافتهای نرم و افزایش پاجوش و تنه جوش در درخت شده و بر فرایند تولید محصول اثر معکوس میگذارد. نیتروژن خاک از دو منبع کودهای آلی و شیمیایی تامین می گردند. کودهای حیوانی و کودهای سبز عمده ترین منابع آلی تامین نیتروژن می باشند.
برای آشنایی با کود رشد درختان انار با کارشناسان کشاورزنت 09917916682-09112736082 تماس حاصل فرمایید.
طریقه مصرف نیتروژن در چالکود انار
غلظت بالای نیتروژن در پایان زمستان می تواند باعث افزایش رشد رویشی و کاهش گل انگیزی درخت گردد. از اینرو توصیه می گردد نیتروژن را در 3 نوبت که ابتدا یک سوم کود نیتروژنه از ترکیبات آمونیوم را دراواخر پاییز و پس از خواب رفتن درخت در اعماق زمین چالکود کرده و تا پایان اردیبهشت و تبدیل شدن میوه ها از تحویل کود نیتروژنه همراه آب آبیاری و سایر روشها جدا خودداری کنید. پس از این مقطع بهتر است این کود را در غلظتهای پایین همراه آب آبیاری در چند نوبت برای درخت تا اواخر تیرماه تامین نمایید. در اواخر دوره رشد نیز تامین کود نیتروژنه در غلظت کم همراه آب آبیاری جهت کامل شدن میوه ها موثر خواهد بود.
فسفر
نهال های جوان انار به فسفر زیادی برای تحریک رشد ریشه ها نیاز دارند. حداکثر فسفر قابل جذب گیاه در PH خاک بین 6.5 تا 7.5 اتفاق می افتد. کمبود فسفر بر رشد کلی درخت و ریشه ها تاثیر گذار است. در این حالت شاخه ها کوتاه و باریک شده و برگهای جوان کوچک می گردند و زودتر از سایر برگها می ریزند.
همچنین گلدهی درختان بطور چشمگیری تحت تاثیر کمبود فسفر، کاهش می یابد و رسیدن و بلوغ میوه ها نیز به تاخیر می افتد. قرمز شدن ساقه و ارغوانی شدن برگها و خشک شدن نوک برگهای پیرتر از علایم کمبود فسفر می باشد زیرا این کمبود بر تشکیل سریعتر رنگدانه های آنتوسیانین اثرگذار است. جذب فسفر عملا در خاکهای اسیدی و بازی با محدودیت مواجه است.
نیاز تغذیه درختان انار به فسفر در یک نوبت در سال و در انتهای پاییز و جایگذاری در عمق 30 سانتیمتری خاک قابل برطرف شدن می باشد. رابطه مثبت و معناداری بین میزان مواد آلی و فسفر قابل جذب در خاک وجود دارد و وجود میزان فسفر محلول بالا در خاکهای مناطق انارکاری نشان دهنده ی مصرف بالای کود دامی و مواد آلی است.
پتاسیم
کمبود پتاسیم در تغذیه درختان انار از عوامل اتلاف آب درختان محسوب میشود. در مقایسه با فسفر، پتاسیم در مقادیر بیشتری در انواع خاکها یافت می شود. نیاز هر درخت انار به پتاسیم اگر توسط سولفات پتاسیم تامین شود در دو نوبت اواخر پاییز و اوایل تابستان به میزان برابر در عمق 20 سانتیمتری خاک استفاده شود. توجه داشته باشید تامین پتاسیم لازم در تابستان بر سطح تعرق گیاه اثر مثبت دارد.
کود 20-20-20 سولومکس (برای خرید روی لینک محصول مورد نظر کلیک کنید)
کلسیم
کلسیم از عناصر ضروری برای رشد گیاه محسوب می شود. علی رغم اینکه مقدار زیادی کلسیم توسط گیاهان از خاک جذب می شوند اما در عمل نیاز گیاهان به این عنصر بیش از نیاز به عناصر کم مصرف نیست. کلسیم بطور عمده در برگها وجود دارد . بذر و میوه ها نیز حاوی مقادیر مختلفی از این عنصر می باشد. کمبود کلسیم در باغات انار امر مشهودی نیست از اینرو مصرف این نوع کودها در برنامه جاری باغات انار قرار ندارد. اما محلول پاشی این عنصر به ویژه برای افزایش کیفیت و جلوگیری از عوارض پوستی بروی میوه انار توصیه می گردد.
منیزیم
در کمبود منیزیم نه تنها گیاهان زرد می شوند بلکه از تشکیل سایر رنگدانه های گیاهی مانند کاروتن کاسته می شود. این عنصر بصورت کاتیون دوظرفیتی Mg+2 توسط گیاه جذب می شود. شکل تجاری این عنصر بصورت دولومیت و سولفات منیزیم با 16 درصد و اکسید منیزیم با 36 درصد منیزیم در دسترس می باشد. شیمی خاک منیزیم نزدیک به کلسیم می باشد و علی رغم غلظت بالای این عنصر در برگ درختان انار نیاز به این عنصر در حد معمول می باشد. برای رفع نیاز هر درخت انار به این عنصر سالیانه حدود 100 گرم سولفات منیزیم در اواخر پاییز توصیه می گردد.
گوگرد
گوگرد به مقدار فراوان در گیاه و به ویژه در برگها یافت می شود. نقش گوگرد در کنترل اسیدیته خاک باعث شده استفاده مکرر از این کود به همراه کودهای دیگر در دستور کار باغداران قرار گیرد. به جهت وجود این عنصر در ترکیبات ثانویه سایر کودها کمبود آن در باغات انار کمتر گزارش شده است. هماکنون کودهای گوگردی با غلظت حدود 50 درصد بصورت پودری و گرانوله در دسترس می باشند برای تامین نیاز سالیانه درختان انار به عنصر گوگرد، حدود 100 گرم کود گرانول گوگرد به همراه سایر کودها در عمق خاک در اواخر پاییز توصیه می شود. منگنز از عناصر غذایی کم مصرف محسوب می شود.
کود ریزمغذی میکروم سیفو ایتالیا (برای خرید روی لینک محصول مورد نظر کلیک کنید)
منگنز
در خاکهایی که میزان آهک بالاست مقدار منگنز قابل دسترس کم است. مهمترین علامت کمبود منگنز بروز حالت زردی بین رگبرگ ها در برگهای پیر می باشد این حالت به ویژه در سرشاخه های بالاتر بیشتر مشاهده می شود و گاهی نیز با توقف رشد سرشاخه ها همراه است. برای تامین منگنز درختان انار حدود 50 گرم سولفات منگنز به همراه سایر کودها در اواخر پاییز توصیه می شود. استفاده از کلات منگنز نیز به همراه آب آبیاری برای یک نوبت پس از کامل شدن گل ها در اوایل خرداد توصیه می شود. مس در تشکیل کلروفیل و پدیده فتوسنتز دخالت دارد.
مس
فرم قابل جذب مس در خاک، کاتیون دوظرفیتی Cu+2 میباشد. فرایند جذب مخصوص قابلیت دسترسی مس را تحت تاثیر قرار می دهد. بهتر است این کود به میزان 20 گرم به همراه سایر کودها در اواخر پاییز در عمق خاک مورد استفاده قرار می گیرد و در شرایط کمبود حاد یک نوبت محلول پاشی با کلات مس پس از تبدیل شدن گل ها به میوه در اوایل خرداد توصیه می شود. بدلیل اسیدی بودن این کلات در موقع مصرف باید در غلظت پایین حداکثر 2 در هزار مصرف شود.
بر
بر در نقاط رشد و در بافت های مریستمی گیاه موجود است. این عنصر در پدیده های گلدهی و میوه دهی و متابولیسم نیتروژن و حرکت و عمل هورمون ها و تقسیم سلولی دخالت دارد و همچنین نقش بارزی در رشد لوله گرده داشته و اثر تحریک کنندگی آن در جذب اکسیژن و قند برای جوانه زنی دانه گرده به اثبات رسیده است.
بدلیل دامنه باریک غلظت مناسب بر در خاک و خطر مسمومیت بر توصیه ما به استفاده دقیق از اسید بوریک بصورت کوددهی در خاک می باشد. این کود را به نسبت 10 گرم برای هر درخت همراه با سایر کودها در اواخر پاییز توصیه می شود. در صورت نیاز، پس از کامل شدن گلها با غلظت 2 در هزار یک نوبت در اوایل خرداد و یک نوبت در اواخر شهریور همزمان با خنک شدن هوا و تغییر رنگ میوه ها و قبل از رسیدن میوه ها محلول پاشی توصیه می گردد.
برای آشنایی با بهترین کود برای درخت انار با کارشناسان کشاورزنت 09917916682-09112736082 تماس حاصل فرمایید.
روی
روی در بسیاری از آنزیم های موجود در متابولیسم گیاه نقش دارد و دارای تاثیر زودهنگام و ویژه بر تقسیم سلولی و متابولیسم اسید نوکلئوئیک و سنتز پروتئین می باشند. عنصر روی بطور غیرمستقیم روابط آب در گیاهان را تنظیم می کند. وجود این عنصر برای سنتز اسیدآمینه تریپتوفان که در سنتز اکسین دخالت دارد ضروری است. هماکنون بسیاری از کودهای پرمصرف با ترکیباتی حاوی روی ساخته می شوند همچنین استفاده از کلات روی به شکل محلول پاشی و همراه آب آبیاری در تانک کود برای یک نوبت در اوایل دوره رشد میوه ها موثر است.
کود آهن 4/8 درصد باواریا آلمان (برای خرید روی لینک محصول مورد نظر کلیک کنید)
آهن
زردی در برگهای جوان اغلب نشان دهنده کمبود آهن و روی می باشند. در نتیجه نیاز زیاد به عنصر روی به بافت های در حال رشد در بهار بسیاری از گونه ها در اوایل فصل رشد با کمبود روی مواجه می شوند. کمبود روی و آهن در انار بیشتر در بهار مشاهده می گردد و درختان دچار تاخیر در باز شدن گلها و جوانه های برگی می شوند.
علائم کمبود آهن
- کوچک ماندن برگ ها
- کلروز سطح برگ و حاشیه به صورت موجی
- کوتاه شدن میان گره ها
مولیبدن
مولیبدن به شکل یون مولیبدات یعنی MoO-2 جذب گیاه می شود. نیاز به مولیبدن در درخت انار بسیار محدود است و کمبود آن نیز گزارش نشده اما محلول پاشی با مولیبدات سدیم یا آمونیوم و یا استفاده از کودهای میکروکامل بصورت محلول پاشی یا همراه آب آبیاری موثر خواهد بود. برای سهولت کار می توان حدود 10 گرم مولیبدات سدیم و یا آمونیوم را همراه با سایر کودها در اواخر پاییز در خاک استفاده نمود. کمبود این عنصر در خاکهای اسیدی بیشتر است.
-
شاخص های کیفی انار در بحث تغذیه درختان انار
شاخص های کیفی انار شامل نداشتن ترک خوردگی و آفتاب سوختگی و پوسیدگی طوقه و رنگ پوست مناسب و صاف و طعم مناسب براساس تعادل نسبت قند به اسید و میزان مواد جامد قابل حل بیشتر از 17 درصد و تانن کمتر از 0.25 درصد جهت فراوری می باشد.
برای آشنایی با کود افزایش باردهی درختان انار با کارشناسان کشاورزنت 09917916682-09112736082 تماس حاصل فرمایید.
ترکیدگی میوه انار
محلول پاشی نیترات پتاسیم به میزان 15 تا 20 کیلوگرم برای هر هکتار در طی بهار در چند نوبت موجب افزایش اندازه و کاهش ترک خوردگی میوه می شود. ترکیدگی میوه در ارقام مختلف بسیار متغییر و تابع شرایط رشد پوست میوه است. در شرایط شوری خاک و رژیم تشنگی، میزان ترکیدگی میوه افزایش می یابد.
راه کار های جلوگیری از ترکیدگی میوه انار
- محلول پاشی با قرص اسید جیبرلیک
- محلول پاشی کود بر
- انجام منظم آبیاری
قرص جیبرلین
محلول پاشی درخت با اسیدجیبرلیک باعث کاهش ترکیدگی میوه می شود. بعضی از محققین یکی از عوامل احتمالی ترکیدگی انار را کمبود بور و نحوه آبیاری می دانند.
تاثیر بر در ترک خوردگی میوه انار
کمبود بر در میوه های جوان در شرایط نمو میوه، به دلیل تغییرات شدید دمای روز و شب و تاثیر آن بر جریان مجدد بر در آوند های آبکش تاثیر زیادی بر ترک خوردگی انار دارد که با محلول پاشی بر به میزان 50 میلیگرم در لیتر و در صورت امکان کاربرد تنظیم کننده رشد اسید جیبرلیک به میزان 40 میلیگرم در لیتر بروی میوه های جوان بعنوان اندام هدف، می تواند تا حدود زیادی از بروز این عارضه جلوگیری کند.
تنش آبی
در زمان رسیدن میوه اگر خاک به شدت خشک گردد و پس از آن، آبیاری سنگین انجام شود و یا بارندگی اتفاق بیفتد ترک خوردگی میوه بروز می کند. تاخیر در برداشت میوه نیز به این عارضه کمک می کند. کاربرد مواد آلی در خاک موجب بهبود حفظ آب در محیط ریشه می شود و تا حدود زیادی بروی ترک خوردگی انار اثرگذار است. آبیاری انار می بایستی در طی توسعه میوه بصورت منظم انجام پذیرد.
تنش رطوبتی و یا آبیاری بیش از حد موجب افزایش ریزش برگ و ترک خوردگی میوه و افزایش بیماریهای قارچی در میوه ها می شود. زهکش خوب و آبیاری منظم این مسئله را تا حدود زیادی بهبود می بخشد. پس از بارندگی و بلافاصله مواجه شدن با نور خورشید و خشک شدن سریع خطر ترک خوردگی میوه ها را افزایش می دهد.
سوختگی میوه انار
برای جلوگیری از خطر سوختگی علاوه بر مدیریت کاشت مانند فاصله درختان و جهت کاشت درختان، نوع تربیت و هرس در ایجاد سایه مهم می باشد. علاوه بر این کاربرد مواد جلوگیری کننده از سوختگی مانند رس کایولینیت مفید می باشد. افزایش شاخ و برگ با مصرف کودهای نیتروژنه برای تقویت سایه دهی می تواند مفید باشد.
سفید شدن دانه انار
از جمله عوامل کاهش کیفیت انار، سفید شدن دانه می باشد. عوامل ژنتیکی و محیطی در پدیدار شدن این عارضه در انار شرکت دارند. ارقام مختلف انار نسبت به این عارضه به ویژه در مواجهه با عوامل محیطی تشدید کننده از جمله خشکی و گرمای محیط در زمان نمو و تشکیل آریل ها و نیز در زمان تغییر رنگ دانه های انار، عکس العمل متفاوت دارند. کاربرد کودهای پتاسه از جمله سولوپتاس هم بصورت مصرف خاکی و هم بصورت محلول پاشی سولوپتاس یا نیترات پتاسیم، قبل از وقوع تنش های محیطی از جمله تنش گرمایی و خشکی به تعادل آبی در درخت انار و نیز به افزایش توان میوه در جذب آب و تغییر رنگدانه ها کمک بسیاری می نماید.
تهیه و تنظیم : کارشناسان بخش فنی و کلینیک گیاه پزشکی کشاورزنت.
