عملکرد محصول و کیفیت میوه به کنترل مناسب عامل های بیماری زای باکتریایی،قارچی، ویروسی،نماتد ها،حشرات و کنه های آفت بستگی دارد.در طی فصل رشد ترکیبی ازعملیات زراعی،زیستی،شیمیایی و غیره با عنوان مدیریت تلفیقی آفت باید برای محافظت محصول از عامل های بیماری زا و آفات به کار رود.نخستین گام در این راه،گزینش ارقام مقاوم یا متحمل به آفات و بیماری ها بوده و گام بعدی فراهم ساختن شرایط رشدی مناسب برای گیاه است.
سپس عامل های کنترل زیستی مانند حشرات شکارگر،پارازیتوییدها،فرومون ها و دیگر فرآورده های دوست دار طبیعت باید برای کنترل آفات گیاهی استفاده شوند و در صورت رسیدن جمعیت آفت به بیش ازآستانه اقتصادی باید از سموم شیمیایی برای کنترل استفاده کرد.با وجود آفات و بیماری های پرشماری که گوجه فرنگی را در سرتاسر جهان مورد هجوم قرار می دهند در این مقاله سعی شده است آفت مگس سفید همراه با روش های کنترل آن ارائه شود.
مگس سفید گلخانه
شمار بسیاری از گیاهان از جمله گوجه فرنگی،سیب زمینی،کاهو، توتون،خیار،خربزه،لوبیا،نخودفرنگی و همچنین گیاهان زینتی،مورد حمله این آفت قرار می گیرند.این آفت در مناطق سردسیر بیشتر در گلخانه ها ونواحی گرمسیر در طبیعت نیز فعالیت می کند.
بدن و بال ها در این حشره به رنگ سفید می باشد.این رنگ سفید ناشی از ماده سفید رنگ مومی و چسبناکی است که سطح بدن و بال ها را می پوشاند.در ازای بدن 1-1/5 mm بوده و حشره ماده به طورمعمول بزرگتر از حشره نر می باشد.تخم های این حشره بیضی شکل و در آغاز به رنگ سبز متمایل به زرد بوده و پس از آن به رنگ تیره در می آیند.پوره ها نیز به رنگ سبز روشن می باشند.
اغلب گیاهان گلخانه ای، مورد حمله این آفت قرار می گیرند.حشرات کامل و پوره ها با مکیدن شیره گیاهی از سطح زیرین برگ ها موجب زرد شدن برگ ها شده و در جمعیت های بالا موجب ریزش برگ ها می شوند.
میزان آسیب و زیان وارده توسط پوره ها به مراتب بیشتر از حشرات کامل می باشد.این آفت در سطح زیرین برگ ها عسلک غلیظی ترشح کرده و باعث رشد و افزایش قارچ های مولد دوده می شود.بنابراین،گیاهان آلوده به دلیل تولید نشدن کافی مواد غذایی،ضعیف شده و میزان محصول نیز کاهش می یابد.
چرخه زیستی این آفت بسته به شرایط محیطی 8 – 25 روز طول می کشد و هر حشره ماده در طول عمر خود به طور میانگین 100 – 150 عدد تخم تولید می کند.تخم ها به طور معمول در سطح زیرین برگ ها و به صورت گروهی گذاشته می شوند.هردسته شامل 5 – 15 عدد تخم می باشد.این آفت دارای چهار سن پورگی است و آخرین سن پورگی در درون پوسته تعویض جلدی که به پوپاریوم موسوم است به شفیره تبدیل می شود.این آفت به طور معمول تا 12 نسل در سال ایجاد می کند.
کنترل : علف های هرز در گلخانه ها به عنوان میزبان های حدواسط،در انتقال این آفت از محصولی به محصول دیگر نقش عمده ای دارند.بنابراین،علف های هرز موجود در درون و حتی پیرامون گلخانه ها باید از بین برده شود.
پس از برداشت محصول و پیش از کاشت دوباره،هر نوع گیاه موجود در گلخانه را که موجب انتقال این آفت به محصول بعدی می شود باید از بین برد و سپس گلخانه را تدخین کرده و یا با اعمال دیگر روش های ضدعفونی،محیط گلخانه را به طور کامل عاری از آفت کرد.
برای کنترل زیستی این آفت در گلخانه ها از زنبور پارازیتویید encarsia Formosa استفاده می شود.پوره های سن آخر این آفت مورد پارازیتیسم این زنبور قرار می گیرند.هر زنبور ماده به طور میانگین 50 پوره مگس سفید را پارازیته می کند.
در تراکم های بالای آفت از سموم مختلف برای کنترل استفاده می شود.برای ضدعفونی گلخانه ها می توان از سموم تدخینی،آئروسول ها و نیز سموم با فرمولاسیون امولسیون ماننذ مالاتیون 57 درصد و دیکلرووس به میزان 1.5 لیتر در هکتار استفاده نمود.