مقالات و تحقیقات

بیماریهای خیار گلخانه ای

بیماری های خیار گلخانه ای

بیماریهای خیار گلخانه ای

بسیاری از بیماری‌ها با عوامل مختلف ویروسی، قارچی و باکتریایی وجود دارند که در تولید خیار با کیفیت و اقتصادی ضرر می‌زند. چرا که منجر به کاهش قابل توجه عملکرد و یا بازار پسندی محصول نهایی خواهند شد. در این مقاله تمامی بیماری های خیار گلخانه ای را بررسی می کنیم.

یونیفورم سینجنتا بهترین قارچکش جهت کنترل بیماری بوته میری 
قارچکش یونیفورم سینجنتا

قارچکش یونیفورم سینجنتا

بیماریهای قارچی

1-بوته میری یا مرگ گیاهچه

عامل بیماری: قارچ پیتیوم یا Pythium و رایزوکتونیا یا Rhizoctonia و فوزاریوم یا Fusarium و فایتوفتورا یا Phytophtora میباشد.

علایم بیماری

عامل این بیماری از بین بیماریهای خیار گلخانه ای در صورت وجود شرایط مساعد محیطی در تمام مراحل رشد امکان بروز و ظهور دارد. می تواند سبب مرگ و از پای درآوردن بوته ها شود. اکثرا در ابتدای رشد بوته ها در مرحله گیاهچه یا مرحله انتقال گیاه را مورد حمله قرار می دهد. ریشه یا طوقه بوته به یکی از قارچ های مذکور آلوده شده و پژمردگی و در نهایت مرگ گیاهچه را به همراه دارد.

بیماری های خیار گلخانه ای

بیماری بوته میری خیار

علایم بیماری در میوه

میوه ها در صورت قرار گرفتن در روی خاک مرطوب مورد حمله قرار میگیرند. در ابتدا لکه های کوچک و گرد و فرورفته و آبکی به رنگ سبز تیره با قطر حدود یک سانتیمتر ظاهر می شود. سپس آلودگی به سرعت پیشرفت کرده و به صورت یک ناحیه وسیع آبکی و قهوه ای و متمایل به قرمز ظاهر میشود. عواملی مثل بستر سرد و مرطوب در حدود 10 درجه سانتیگراد که باعث طولانی شدن رشد ریشه ها می گردد. تنش آبیاری با آب خیلی سرد در هوای گرم، آسیب ریشه ها به وسیله ی حشرات خاکزی و یا ابزار کشاورزی باعث آلودگی بوته ها به این قارچها می شود.

روشهای پیشگیری و مبارزه

ضدعفونی خاک با متیل بروماید یا متام سدیم یا با آب داغ و انرژی خورشیدی (بهترین پیشگیری) ضدعفونی خاک است.

انتخاب خاک مناسب با بافت سبک تا رطوبت کمتری در خود نگه دارد

متعادل کردن سطح رطوبتی خاک (هوادهی مجدد خاک) زهکشی

تهویه خاک را بهبود می بخشند

حذف رطوبت خاک و کاهش فشردگی ذرات خاک

استفاده از بذرمقاوم با کیفیت و قوه نامیه بالا ضدعفونی شده

جلوگیری از کشت مستقیم بذر

آبیاری با آب گرم (دمای 17-18 درجه سانتیگراد)

◊آب با دمای 2 تا 3 درجه سانتیگراد به گیاه شوک وارد می کند و شرایط شیوع بیماری قارچی خاک را فراهم می کند

عدم استفاده از آب نهر یا هر نوع آبی که امکان آلودگی به قارچ را دارد

آب بطور مستقیم با بوته ها تماس نداشته باشند

حذف بوته آلوده به بوته میری و پژمردگی بوته یا ورتیسیلیوم و انتقال آرام بوته به همراه خاک دور ریشه ها به خارج از گلخانه

محل بوته های آلوده با سموم قارچکش ضدعفونی گردند

استفاده از قارچکش های مخصوص در آبیاری اول و دوم

کنترل بیولوژیکی قارچهای خاکزی با استفاده از قارچ تریکودرمین-B در خاک بستر و یا همراه بذر

◊تریکودرمین اثر کنترلی خوبی روی قارچهای فایتوفتورا و پیتیوم و ورتیسیلیوم و فوزاریوم و رایزوکتونیا و اسکلروشینیا دارد و همچنین باعث افزایش طول عمر گیاه و تولید بیشتر می گردد.

برای مشاهده مقاله کشت خیار گلخانه ای اینجا را کلیک کنید.
2-آلترناریا یا لکه موجی یا بلایت زودرس

عامل بیماری: قارچهای متعلق به جنس Alternaria میباشد.

این بیماری در فهرست بیماریهای خیار گلخانه ای در اثر کمبود مواد غذایی یا در شرایطی که بار رویشی گلخانه زیاد باشد رخ می دهد. مخصوصا زمانی که آبیاری انجام می شود. معمولا در کشت های بهاره و در اوایل اردیبهشت گیاه به شدت در معرض خطر این بیماری قرار می گیرد.

علایم بیماری

بیماری لکه موجی یا آلترناریایی خیار

بیماری های خیار گلخانه ای

آلترناریا یا لکه موجی یا بلایت زودرس خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

ضدعفونی و سولاریزاسیون خاک

استفاده از ارقام مقاوم

تغذیه مناسب گیاه

جلوگیری از کشت مداوم (یک دوره خیار، دوره بعد فلفل یا گوجه فرنگی)

استفاده از قارچکش هر 10 تا 15 روز یکبار در شرایط معمولی

در صورت ابری بودن هوا ، استفاده از قارچکش هر روز یکبار

 برای آموزش نحوه نشاکاری اینجا را کلیک کنید.
3-آنتراکنوز

عامل بیماری: قارچ Collethotricum orbiculare میباشد.

این بیماری یکی از مخربترین و عمومی ترین بیماریهای خیار گلخانه ای است. و عوامل کاهش محصول خیار در نواحی یا فصول باران خیز می باشد. به تمام قسمت های بوته خیار حمله می کند. عامل این بیماری می تواند تقریبا روی تمام گیاهان خانواده کدوئیان مانند هندوانه و خربزه فعالیت می کند. آنها را از مرحله گیاهچه ای تا زمانی که گیاه به میوه می رود مورد حمله قرار می دهد. هاگهای این قارچ می توانند به کمک حشرات و کارگران، بذر آلوده و بقایای گیاهی بخصوص کود دامی با کاه یا خاک آلوده انتقال یابند. قارچ می تواند بروی این بقایا تا 5 سال در خاک باقی بماند. جوانه زنی اسپورهای قارچ در دمای بین 5 تا 30 درجه سانتیگراد انجام می شود.

علایم بیماری

در شرایط مساعد ممکن است زخم ها توسعه پیدا کنند. به هم متصل شده و تقریبا تمام سطح برگ را فرا گرفته و کل برگ را نابود می کنند. گاهی شدت بیماری به حدی است که یک منظره سوختگی در گلخانه یا مزرعه بوجود می آید. ممکن است با علایم ناشی از بیماری سفیدک دروغی جالیز اشتباه شود. روی دمبرگها و ساقه ها نیز لکه هایی دراز و سطحی و به رنگ سبز مایل به خاکستری که حاشیه آنها کاملا واضح نیست بروز می کند و وقتی خشک شدند پودری می شوند. لکه های روی ساقه شکاف برداشته و بعضی مواقع صمغ نیز از آنها ترشح می شود.

بیماری های خیار گلخانه ای

آنتراکنوز خیار

بیماریهای خیار گلخانه ای

آنتراکنوز میوه خیار

علایم روی میوه ها

زخم های روی میوه شدیدتر می باشند. ابتدا در سطح خارجی میوه و بخصوص در مجاورت رطوبت لکه های سطحی به رنگ سبز  و رنگ پریده روشن ظاهر میگردد. این لکه ها سریعا بزرگ، گرد و فرورفته و قهوه ای رنگ پریده می شوند. ممکن است شکاف بردارند. این شکاف را برای ورود سایر میکروارگانیسم ها مثل پوسیدگی نرم به داخل میوه باز می کند. زخم ها به عمق گوشت میوه نفوذ و باعث پوسیدگی آبدار در صورت وجود رطوبت زیاد و یا پوسیدگی خشک میشوند.

میوه ها ممکن است در انبار و بازار نیز در صورت وجود شرایط مناسب مانند رطوبت و حرارت، به هاگهای عامل بیماری آلوده شود. و علایم بیماری را از خود نشان دهند. شرایط طغیان این بیماری در درجه اول رطوبت و بعد حرارت می باشد. در گلخانه های مرطوب در دمای بین 21 تا 27 درجه سانتیگراد در مدت 12 ساعت، تمام گلخانه را فرا می گیرد.

روشهای پیشگیری و مبارزه

استفاده از ارقام مقاوم و سالم و بررسی ویژگی های هر واریته قبل از کشت.

تیمار بذر با مواد شیمیایی یا قرار دادن بذور در آب گرم 57 درجه به مدت 20 دقیقه

رعایت تناوب محصول

کاهش رطوبت نسبی از طریق تهویه

جلوگیری از ریزش قطرات آب و محلول های غذایی بروی گیاه

انجام محلول پاشی ها در صبح

جلوگیری از افزایش رطوبت گلخانه

خودداری از آبیاری کرتی و آبپاشی

جمع آوری و سوزاندن برگها و بوته های آلوده

تنظیم یک برنامه منظم استفاده از قارچکش هر 15 تا 20 روز یکبار

 
4-سفیدک دروغین یا داخلی یا کرکی

عامل بیماری: قارچ عامل بیماری Pseduprenospora cubensis می باشد.

اسپور این قارچ در بین بیماریهای خیار گلخانه ای توانایی پخش سریع از طریق جریان هوا و قطرات آب و حشرات و لباس کارگران و ابزار و تجهیزات را دارد. این بیماری در خیار و اغلب خانواده کدوئیان مانند طالبی شایع و بسیار خطرناک است. بیشترین خسارت را به گلخانه داران وارد می کند. حداقل به مدت یکماه تولید خیار را متوقف می کند. البته تقویت بوته ها با کودهای مایع و استفاده از سموم مسی و سایر قارچکش ها و کاهش رطوبت و تهویه مناسب باعث می شود بوته به تدریج ظرف مدت یکماه برای تولید طبیعی آماده شود. این بیماری در بین گلخانه داران به سرخه معروف است.

علایم بیماری
بیماری های خیار گلخانه ای

سفیدک دروغین خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

قرار دادن تشت ضدعفونی کننده آهک یا اسفنج آغشته به آب آهک در جلوی درب ورودی گلخانه.

استفاده از ارقام مقاوم

آبیاری مناسب

خودداری از آبیاری در موقع ظهر خصوصا در روزهای آفتابی

زهکشی مناسب خاک

تهویه خوب برای کاهش رطوبت و دما

جلوگیری از تجمع مه و شبنم روی برگها با تهویه

تامین گرمای مناسب در شب

تابش مستقیم نور خورشید روی برگها

هرس و جمع آوری و معدوم نمودن برگهای آلوده با ظهور اولین علایم بیماری

برنامه قارچکش منظم (هر 10 روز یا 2 هفته یکبار)از زمان 4 برگی حقیقی به بعد

سمپاشی مصادف با هوای ابری یک روز در میان

برای مشاهده برنامه غذایی خیار گلخانه ای و زمینی اینجا را کلیک کنید.
5-سفیدک سطحی یا پودری یا حقیقی یا آشکار

عامل بیماری: عامل بیماری قارچ Erysiphe chicoracearum و Sphaerotheca fuliginea می باشد.

این دو قارچ در سراسر دنیا یافت می شوند. تمام نژادهای آنها توانایی آلوده کردن بوته های خیار را دارند. این قارچها می توانند توسط کشت های متوالی بقای خود را به مدت طولانی حفظ کنند. در گلخانه توسط جریان هوا و برخی حشرات انتشار می یابند. این قارچها برای آلوده کردن گیاه نیاز به لایه نازک آب روی برگ ندارند. این دو قارچ از نظر نیازهای اقلیمی کمی تفاوت نشان می دهند. در شرایط خشک و گلخانه هایی که خوب تهویه می شوند جنس Sphaerotheca غالبتر است و جنس Erysiphe در شرایط بارانی مرطوب ظهور می کند. میزبان واسط این قارچها علفهای هرز خانواده آفتابگردان می باشند.

علایم بیماری

بیماریهای خیار گلخانه ایسفیدک سطحی یا پودری خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

استفاده از ارقام مقاوم

تهویه مناسب به منظور کاهش رطوبت و دما

کنترل علف های هرز محیط گلخانه و اطراف آن

تابش مستقیم نور خورشید روی برگها

جلوگیری از ازدحام و سایه اندازی زیاد گیاه

جلوگیری از زیادی آب و کود

جلوگیری از رشد رویشی زیاد گیاه

خودداری از کشت متوالی خیار بعد از خیار یا خیار بعد از کدو و هندوانه

جمع آوری و معدوم نمودن تمام قطعات و بقایای گیاهی آلوده

استفاده از قارچکش ها و سموم گوگردی

6-پوسیدگی اسکلروشینیایی

عامل بیماری: قارچ Sclerotinia scleritium این قارچ می تواند تا سال ها در خاک به بقاء ادامه می دهد.

◊برخی از قارچکش ها به گیاه خصوصا در دمای بالا خسارت میزنند و برخی از این سموم سبب ایجاد مقاومت در قارچ می شوند. بنابراین باید به صورت مخلوط یا متناوب با گروهی از سموم که این گونه مقاومت ها را بوجود نمی آورند استفاده شوند.

این قارچ می تواند تا سال ها در خاک به بقاء ادامه می دهد.

علایم بیماری
بیماریهای خیار گلخانه ای

پوسیدگی اسکلروشینیایی خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

اقدامات بهداشتی و انجام ضدعفونی خاک

کاهش رطوبت گلخانه و حفظ رطوبت مناسب

آبیاری مناسب

جلوگیری از ماندگاری قطرات آب روی اندام های گیاه

کنترل علفهای هرز

استفاده از نایلون حاوی مواد ماورابنفش دار

استفاده از سموم قارچکش و عملیات قارچکش پاشی (هر 2 هفته یا 10 روز یکبار حتی اگر ابر نباشد و رطوبت نباشد لازم است.)

7-گموز یا جرب یا اسکب خیار

عامل بیماری: قارچ Cladosporium cucumerianum میباشد.

این قارچ می تواند به کمک حشرات،لباس،ادوات کشاورزی،بذر آلوده،بقایای گیاهان آلوده، خاک آلوده،از لابه لای شکاف ها و درزهای موجود در گلخانه انتقال یابد.

علایم بیماری
بیماری های خیار گلخانه ای

گموز یا جرب یا اسکب خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

استفاده از ارقام مقاوم

بالا نگه داشتن دما برای چند روز

تهویه مناسب

خشک نگه داشتن بوته

استفاده از قارچکش موثر مانند سموم زینب و مانکوزب از مرحله 4 برگی و هفته ای یکبار. ◊تاثیر این سموم در دمای پایین تر از 14 تا 15 درجه سانتیگراد در شب بیشتر است.

8-لکه برگی سرکوسپورایی

عامل بیماری: قارچ Cercospora citrulina می باشد.

علایم بیماری

روی برگ لکه های کاملا زرد کوچک و نقطه نقطه ایجاد شده که کم کم این لکه ها به هم می پیوندند و کل برگ را فرا می گیرند و حالت نکروز و قهوه ای شدن رنگ و سوختگی برگها بوجود می آید و سرانجام تمام برگ زرد شده و فرو می ریزد.

بیماری های خیار گلخانه ای

لکه برگی سرکوسپورایی خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

استفاده از ارقام مقاوم

انجام اقدامات بهداشتی

هرس برگهای آلوده و معدوم کردن آنها

تناوب کشت خیار 2 یا 3 ساله

استفاده از قارچکش مناسب

9-کپک خاکستری

عامل بیماری: قارچ Botrytis cinerea می باشد. عامل این بیماری سال ها در خاک دوام می آورد.

علایم بیماری

علایم بیماری با مرگ بافت ساقه ها و یا خسارت روی برگها ظاهر می شود. در اثر زخمی شدن اندامها و یا برداشت خیارهای جوان اتفاق می افتد. آب گزیدگی و پوسیدگی گلبرگها نیز به عنوان یک عامل سرایت محسوب میگردد. خیس شدن میوه خیار موجب پخش شدن قارچ در سطح آن میشود. پوشش کپکی ظاهر شده روی میوه ابتدا قهوه ای رنگ و سپس خاکستری می شود. طغیان بیماری در شرایط رطوبت بالای 85 درصد و تهویه نامناسب می باشد. همچنین ورود اشعه ماوراءبنفش به گلخانه نیز به شیوع بیماری کمک می کند. علایم کپک خاکستری ممکن است برای چند روز و حتی هفته ها بعد از آلودگی بروز نکند. بصورت پوسیدگی بعد از برداشت محصول بروز کند. در انبار قارچ می تواند از میوه ای به میوه دیگر منتقل می شود.

بیماری های خیار گلخانه ای

کپک خاکستری در خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

کاهش میزان رطوبت

تهویه گلخانه بوسیله ی هوای خشک

خودداری از کشت متراکم

کنترل علف های هرز

استفاده از نایلون های ضد ماوراءبنفش در سقف گلخانه

استفاده از قارچکش در شرایط حاد مانند دی کربوکسامید و بنزیمیدازول.

برای مشاهده مقاله نحوه کاشت خیار اینجا را کلیک کنید.
10-پوسیدگی فایتوفتورایی ریشه

عامل بیماری: قارچ Phytophthora capsici و سایر گونه های این جنس.

علایم بیماری
بیماریهای خیار گلخانه ای

پوسیدگی فایتوفتورایی ریشه خیار

برگها کاملا جمع می شود و روی زمین می افتند. حالت پژمردگی بوجود آمده و مخصوصا در شرایط ابتدایی رشد قارچ، به ریشه های جوان و ابتدایی صدمه می زند و اگر ریشه ها سفت و چوبی شوند دیگر از این قارچ صدمه نمی بینند. ممکن است علایم این بیماری مخفی بماند و گیاه به ظاهر سالم باشد ولی معمولا گیاهان آلوده شده خیلی سریع پژمرده شده و از بین می روند.

روشهای پیشگیری و مبارزه

ضدعفونی خاک

اجتناب از سطح رطوبتی بالای خاک

آبیاری مناسب

انجام تهویه خاک.

11-پوسیدگی سیاه طوقه و ریشه

عامل بیماری: قارچ Phomopsis scleritioides میباشد.

علایم بیماری

این بیماری ترک های سیاه طولی در طوقه و ریشکهای خیار ایجاد می کند. بوته های مبتلا ضعیف و کوچک باقی می مانند و در انتها ریشکها لکه های قهوه ای و سیاه ظاهر می شود. این علایم با عدسی بهتر دیده می شود. در صورت پیشرفت بیماری، طوقه دچار پوسیدگی لزج و قهوه ای رنگی می شود که نتیجه اش پژمردگی برگ ها و توقف رشد بوته و خشک شدن و افتادن گیاه است. طغیان این بیماری در خاک سرد با دمای 10 تا 12 درجه، شدیدتر می شود.

بیماری های خیار گلخانه ای

پوسیدگی سیاه طوقه و ریشه خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

ضدعفونی خاک و آبیاری مناسب بطوری که در هنگام آبیاری ساقه خیس نشود. اگر صدمات وارده شدید نباشد بروی ناحیه قهوه ای رنگ برگ ها و گرد گوگرد پاشیده و اطراف ساقه را در قسمت بیمار با پیت مرطوب می پوشاند تا ریشه های جدید از ساقه بیرون بیاید. ولی اگر آسیب وارده جدی باشد باید گیاه را از خاک خارج کرده و از بین برد.

12-پوسیدگی سیاه ساقه

عامل بیماری: Mycospharella spp. میباشد.

علایم بیماری

این بیماری معمولا از طریق بریدگی های روی ساقه ناشی از محل هرس و دم میوه ها بعد از برداشت به ساقه سرایت می کند. در ابتدا پوسیدگی سیاه رنگ و نرمی در محل بریدگی ظاهر می شود. به تدریج به سایر قسمتهای گیاه سرایت می کند. ناحیه مبتلا قهوه ای و چروکیده می شود.

بیماری های خیار گلخانه ای

پوسیدگی سیاه ساقه خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

ضدعفونی بسترکشت

دقت در عملیات هرس و برداشت

حذف گیاهان آلوده و سوزاندن آنها

◊پای گیاهان نباید مرطوب باشد تا بیماری به سایر گیاهان سرایت نکند.

13-پوسیدگی میوه

عامل بیماری: قارچ Rhizoctonia solani است.

علایم بیماری

این قارچ در بین بیماریهای خیار گلخانه ای، به میوه هایی که در تماس با خاک می باشند حمله میکند. سطح میوه لکه دار و آبسوخته شده و سرانجام گل میوه پوسیده و نرم و سست می شود.

بیماری های خیار گلخانه ای

پوسیدگی میوه خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

جلوگیری از تماس میوه با سطح خاک 

هرس میوه های پایینی روی خاک از بوته

جلوگیری از پاشیده شدن خاک آلوده روی میوه

بکارگیری یک برنامه منظم قارچکش

14-پژمردگی فوزاریومی

عامل بیماری: قارچ Fusarium oxysporium میباشد. دوام این قارچ در بسترهای آلوده در بین بیماریهای خیار گلخانه ای چندین سال می باشد. به گیاهان گروه سبزی و صیفی خصوصا روی هندوانه و طالبی بیش از خیار است. در مراحل مختلف رشد می تواند خسارت وارد کند. ابزار و ماشین آلات به سرعت آلودگی را منتقل می کنند.

علایم بیماری
بیماریهای خیار گلخانه ای

پژمردگی فوزاریومی خیار

روشهای پیشگیری و مبارزه

استفاده از ارقام مقاوم

ضدعفونی خاک با اشعه خورشیدی

بخار آب

استفاده از سموم ضدعفونی کننده برای از بین بردن این قارچ

15-پژمردگی ورتیسیلیومی

عامل بیماری: قارچ Verticillium dahlia می باشد. عامل این بیماری سالها در خاک دوام می آورد.

علایم بیماری
بیماریهای خیار گلخانه ای

پژمردگی ورتیسیلیومی خیار

در صورت آلودگی بوته به این قارچ، برگ های نزدیک یقه یا همان طوقه، شروع به زرد شدن میکنند. بصورت تدریجی این زردی به قسمت های بالایی سرایت می کند. در نهایت در بیماریهای خیار گلخانه ای به خشک شدن و پژمردگی برگها می انجامد. در این زمان آوندهای ساقه به رنگ قهوه ای در می آیند. پژمردگی بوته ها در روزهایی که دما بالاست مشهود است ولی در هوای خنک شب معمولا بوته ها به حالت طبیعی برمیگردند. در ادامه آلودگی، نقاط لوزی شکل روی برگ ها ظاهر و به تدریج برگ زرد و چروکیده می شود و در برخی موارد گیاه می میرد. چنانچه در بیماریهای خیار گلخانه ای، انتهای ساقه بصورت طولی بریده شود، بعضی از قسمت های آوندهای آبکش به رنگ زرد تیره مشاهده می شود. این عمل باعث بسته شدن آوندها و اختلال در انتقال آب می شود.

روشهای پیشگیری و مبارزه

با استفاده از مواد شیمیایی نمی توان قارچ را کنترل نمود. لذا ضدعفونی خاک به روش های مختلف ضرورت می یابد. کود ازته بهتر است به صورت اوره مصرف شود زیرا نیترات ضرر زیادتری دارد.

کود فسفیت پتاسیم 100
♦ترکیبی معادل از فسفیت و 30/7 درصد پتاسیم
♦ضدباکتری و قارچکش خیار
♦افزایش دهنده ایمنی سلول های گیاهی
♦محرک درون آوندهای گیاهی و بالابرنده متابولیسم سلولی
♦کنترل و پیشگیری طیف وسیعی از بیماری های قارچی و باکتریایی
♦استفاده به صورت آبیاری به منظور جلوگیری از عوامل بیماری ریشه ای
♦درمان انواع پوسیدگی های طوقه در خیار گلخانه ای و زمینی
♦استفاده در مراحل پایانی رشد به منظور افزایش مقدار برداشت
بیماری ها خیار گلخانه ای
فسفیت پتاسیم 100 (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

بیماری های ویروسی خیار

1-ویروس موزاییک خیار Cucumber Mosaic Virus (CMV)

این بیماری یکی از مهمترین و مخربترین بیماریهای خیار گلخانه ای در ایران می باشد. به نام های ابلقی و مخملک و برگ تاولی و پیسی نیز معروف است. این ویروس بیشتر به کدوئیان و همچنین کرفس، اسفناج،گوجه فرنگی، بادمجان و پیاز و … حمله می کنند. ویروس های عامل این بیماری دارای میزبانهای متعددی از جمله علفهای هرز یک یا چند ساله اند. مثل شاهتره  و گیاهان زینتی  و بعضی از محصولات زراعی. این بیماری توسط باد و حشرات مکنده بالاخص شته ها و کارگران از بوته ای به بوته ی دیگر انتقال می یابد.

علایم بیماری
بیماریهای خیار گلخانه ای

ویروس موزاییک خیار (CMV)

روشهای مبارزه و پیشگیری

استفاده از ارقام مقاوم

قرار دادن بذر آلوده در هوای گرم

◊(در دمای 70 درجه برای مدت 2 روز یا دمای 40 درجه برای مدت 4 روز یا قرار دادن بذر در آب گرم 55 درجه به مدت 60 دقیقه و حذف علفهای هرز در داخل  و اطراف گلخانه)

کنترل حشرات مکنده

خارج کردن بوته آلوده همراه با ریشه و معدوم کردن آن

جدی گرفتن هرس و انجام هر هفته آن

استفاده از سموم تیرام و هم خانواده های آن با فاصله ی 7 تا 10 روز

برای مشاهده مقاله مشکلات و عوارض فیزیولوژی خیار اینجا را کلیک کنید.
2-ویروس موزاییک منقوط و خالدار سبز خیار Cucumber Green Mottle Mosaic Virus (CGMMV)

به این ویروس، در بیماریهای خیار گلخانه ای ویروس معمولی نیز گفته می شود. توسط شته ها و گاهی توسط بذر آلوده و کارگران و تجهیزات ، قابل انتقال است.

علایم بیماری
بیماری های خیار گلخانه ای

ویروس موزاییک منقوط و خالدار سبز خیار (CGMMV)

علایم ظاهری این بیماری 4 تا 7 روز بعد از تلقیح گل قابل مشاهده است. برگهای جوان کمی روشن و بعد چروکیده و بدشکل می شوند و روی آنها تاول هایی مشاهده می شود و در نهایت کل گیاه از رشد باز می ماند. گاهی در روی برگهای تکامل یافته که علایم موزائیک منقوط را نشان می دهند لکه های زرد نیز دیده می شود. میوه ها معمولا علایمی را نشان نمی دهند ولی گاهی لکه های روشن در روی آنها مشاهده می شود.

روش های پیشگیری و مبارزه

مانند آنچه در خصوص موزاییک خیار گفته شد رفتار شود.

برای مشاهده ویدئو دلایل ریزش گل خیار در گلخانه اینجا را کلیک کنید.
کود امینو استارتر دکتولیف
♦افزایش گلدهی خیار
♦جلوگیری از ریزش گلهای خیار
♦تغذیه جوانه ها و گلهای جدید
♦تحریک به گلدهی همزمان با رشد رویشی
♦به میزان 2 تا 3 لیتر در هزار لیتر آب به صورت محلول پاشی

بیماریهای خیار گلخانه ای

کود امینواستارتر دکتولیف (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)
3-ویروس موزاییک هندوانه Watermelon Mosaic Virus (WMV)

این ویروس در بیماریهای خیار گلخانه ای ، علاوه بر خیار باعث بیماری در کدوتنبل و کدومسمایی و گرمک میشود. همچنین توسط شته ها و گاهی بذر آلوده نیز قابل انتقال است. امکان پخش مکانیکی نیز وجود دارد.

علایم بیماری

بیماری های خیار گلخانه ای

ویروس موزاییک هندوانه در خیار (WMV)

بیماری های خیار گلخانه ای

ویروس موزاییک هندوانه در خیار (WMV)

در خیارهای گلخانه ای، میوه به شدت کوتاه و خمیده کمانی و پیچیده می گردد. گاهی برآمدگی هایی نیز روی میوه ظاهر می شود. ممکن است رنگ اندازی عادی میوه نیز صورت نپذیرد. ظهور رگه های زرد و زردی واضح رگبرگها به دنبال حالت موزاییک یکنواخت سبز روشن تا سبزتیره ظاهر می شود. حاشیه برگها برمیگردد و سپس تغییر شکل بیشتر برگ با برگشت لبه برگها به سمت پایین رخ می دهد. در صورت شدت بیماری، لکه ها و تاول هایی روی برگها ایجاد می شود که سبب بدشگلی و توقف رشد در برگها می شود.

روشهای مبارزه و پیشگیری

استفاده از ارقام مقاوم و کاهش گسترش شته ها و کنترل علفهای هرز و استفاده از ورقه های آلومینیومی و استفاده از روغن های مخصوص که اخیرا به بازار آمده و با پاشیدن این نوع روغن بروی گیاه قدرت انتقال ویروس توسط شته ها به حداقل می رسد.

4-ویروس زردی رگبرگ خیار: Cucumber Rein-Yellowing Virus

این بیماری ویروسی توسط مگس سفید منتقل می شود. در واقع مگس سفید بیماری را از علفهای هرز و گیاهانی مانند کاهو و چغندر به خیار منتقل می کند.

علایم بیماری
بیماری های خیار گلخانه ای

ویروس زردی رگبرگ خیار

در برگهای مسن و پایینی خیار، در بیماریهای خیار گلخانه ای فاصله بین رگبرگها زرد شده و در برگهای نیمه مسن و میانی، نیز لکه های زردرنگ ظاهر می شود ولی در مراحل ابتدایی قسمت های بالایی بوتهها، سالم باقی می مانند.

روشهای پیشگیری و مبارزه

مبارزه با مگس سفید.

بیماری های باکتریایی خیار

1-پژمردگی باکتریایی جالیز Bacterial Wilt

عامل بیماری: باکتری Erwinia treachephilia میباشد. عامل بیماری غالبا بعد از نغذیه سوسک خیار به گیاه وارد می شود.

علایم بیماری
بیماری های خیار گلخانه ای

پژمردگی باکتریایی جالیز Bacterial Wilt

باکتری به داخل گیاه و در آوندهای آبکش ساقه نفوذ می کند. پوسیدگی رخ می دهد. انتقال شیرابه مختل میشود. برگها دچار پژمردگی موقت شده و در شرایط پیشرفته، سلامت گیاه قابل برگشت نیست. ممکن است علایم بیماری تا مرحله گلدهی و تولید میوه ظاهر نشود در این صورت تشخیص بیماری با بریدن یک شاخه امکان پذیر است. بطوری که از محل شاخه بریده شده، شیره چسبناک زیادی خارج می شود.

روشهای پیشگیری و مبارزه

مبارزه با سوسکهای خیار قبل از اینکه آسیبی به بوته ها وارد کنند.

2-لکه زاویه ای برگ: Angular Leaf Spot

عامل بیماری: باکتری Pseudomonas lacrymans میباشد. این باکتری از راه زخمها یا روزنه ها وارد گیاه می شود. در شب چون روزنه ها بسته است نمی تواند وارد شود و بیشتر صبح زود قبل از روشنایی هوا و قبل از بخار شدن شبنم از روی برگ ها وارد برگ می شود. این باکتری می تواند توسط بذور آلوده و دست ها و لباس های کارگران و تجهیزات گلخانه ای انتقال یابد. میزان خسارت این بیماری متغییر است.

علایم بیماری
بیماری های خیار گلخانه ای

لکه زاویه ای برگ(Angular Leaf Spot)

علایم بیماری در روی ساقه و دمبرگ و برگ و میوه ظاهر می شود. برگهای جوان نسبت به برگهای مسن خیلی حساسترند. لکه های مربوط به بیماری در برگ به اندازه های مختلف و نامنظم بوده و چون به رگبرگها منتهی می شود زاویه دار بنظر می رسند. لکه های روی میوه کوجکتر از لکه های روی برگ بوده و تقریبا گرد هستند. قسمت های آلوده به تدریج از بین رفته و قسمت های باقیمانده به رنگ سفید تا خرمایی درآمده و ممکن است ترک بخورد. جراحت میوه ها معمولا سطحی بوده و ولی گاهی پوسیدگی عمیق نیز مشاهده می شود. میوه های آلوده نیز ممکن است در موقع برداشت فاقد علایم بیماری باشند و در زمان انبار کردن یا حمل و نقل علایم ظاهر شوند.

نقش رطوبت در این بیماری

رطوبت یکی از فاکتور های مهم در بیماریهای خیار گلخانه ای و برای توسعه این بیماری می باشد. آلودگی با جمع شدن آب روی برگها تشدید می شود. همچنین افزایش میزان ازت خاک باعث تشدید یا گسترش بیماری می شود.

روشهای پیشگیری و مبارزه

استفاده از بذور سالم و ارقام مقاوم

ضدعفونی بذر و خیساندن بذر در آب 57 درجه 

تهویه مناسب برای جلوگیری از افزایش رطوبت بیش از حد در گلخانه

هرس صحیح بوته ها

اعمال تناوب زراعی به منظور جلوگیری از ورود بقایای گیاهی آلوده

استفاده از سموم مسی با قارچکش های آلی مانند مانب یا مانکوزب مخلوط کرده و هفته ای یکبار برای مدت 2 تا 5 هفته قبل از برداشت

◊غلظت زیاد سموم مسی خصوصا در دمای بالا باعث گیاهسوزی و مسمومیت می شود. در ضمن سموم مانب و مانکوزب به علت سرطان زایی در انسان در زمان میوه دهی نباید مصرف شوند.

*تهیه و تنظیم: گروه کارشناسی کشاورزنت*

بازگشت به لیست

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *