مقالات و تحقیقات

کود زعفران و نکات مهم تغذیه زعفران

کود زعفران

مصرف کود زعفران

به دلایل مختلف ممکن است در خاک مزرعه کمبود عناصر غذایی مورد نیاز گیاه رخ دهد. برای جلوگیری از خسارت کمبود این عناصر غذایی، باید با مدیریت تغذیه صحیح و استفاده تلفیقی از کود های آلی و شیمیایی و زیستی و مواد محرک رشد گیاه، کمبود های احتمالی را برطرف نمود.

کود ست 46 گرین مخصوص رنگ دهی و افزایش کیفیت برداشت در زعفران

(برای خرید این محصول اینجا کلیک کنید)

  • افزایش گلدهی و بهبود کیفیت کلاله برداشتی 
  • بهبود رنگ و برداشت یکنواخت 
کود ست 46 سیفو

کود ست 46 سیفو

کود های آلی

ماده آلی یکی از مهمترین اجزای خاک می باشد که اگرچه مقدار آن نسبت به دیگر اجزای خاک کمتر است اما اثربخشی آن در رشد و عملکرد گیاهان، بسیار زیاد می باشد. مصرف کود های آلی در خاک علاوه بر تامین مقداری  از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه، باعث بهبود کیفیت فیزیکی خاک شده و در رشد و تکثیر موجودات زنده خاک، نقش غیرقابل انکاری دارد.

ماده آلی همچنین راندمان مصرف کود های شیمیایی را افزایش می دهد. ماده آلی خاک را متخلخل می کند و انتقال آب و هوا را به داخل خاک تسهیل می کند. ماده آلی کافی در خاک، از مقاومت خاک در برابر رشد پیاز زعفران می کاهد و باعث بزرگ شدن پیاز زعفران می شود. در این شرایط زعفران به خوبی رشد می کند و توان گل آوری آن افزایش می یابد.

مسئله مهم در استفاده از کود های آلی، مصرف کود های آلی کمپوست شده است. مصرف هرگونه کود دامی خام در زراعت زعفران ممنوع می باشد. بهترین کود دامی برای زعفران، کود گاوی می باشد. کود دامی باید قبل از استفاده  در مزرعه بخوبی عمل آوری و کمپوست شود و عاری از هرگونه علف هرز و نماتد باشد.

برای آشنایی با بهترین کود زعفران با کارشناسان کشاورزنت تماس حاصل فرمایید.

کود شیمیایی یا کود آلی

در دهه های گذشته، مصرف کود های شیمیایی ارزان قیمت، باعث کاهش تمایل کشاورزان در استفاده از کود های آلی (دامی و کمپوست) گردید. این مسئله باعث کاهش شدید میزان ماده آلی در خاک های زیر کشت زعفران می شود. بررسی کاهش مواد آلی در خاک های زیر کشت زعفران نشان می دهد با روند موجود و کاهش هرچه بیشتر ماده آلی خاک های زیر کشت زعفران، زراعت آن با مخاطرات جدی مواجه خواهد شد. خوشبختانه با افزایش آگاهی کشاورزان، مصرف کود های آلی در مزارع زعفران رو به افزایش گذاشته است.

به طور کلی باید سعی شود میزان ماده آلی در خاک مزارع زعفران به حداقل یک درصد، افزایش یابد. براین اساس توصیه می شود هر دوسال یکبار، مقدار 30 تا 40 تن در هکتار کود حیوانی پوسیده در مزارع زعفران استفاده شود. مصرف هرگونه کود دامی خام در زراعت زعفران ممنوع می باشد. بهترین کود دامی برای زعفران، کود گاوی است. کود دامی باید قبل از استفاده در مزرعه بخوبی عمل آوری و کمپوست شده باشد و عاری از هرگونه علف هرز و نماتد باشد.

کود زعفران و نکات مهم تغذیه زعفرانعناصر مهم در کود زعفران

بطور کلی سه عنصر نیتروژن و پتاسیم و فسفر به عنوان عناصر اصلی و پرمصرف در زراعت زعفران شناخته می شوند. علاوه بر این عناصر غذایی، به دلیل شرایط شیمیایی خاک ها استفاده از عناصر آهن و روی نیز باید در برنامه تغذیه ای قرار گیرد. مصرف متعادل کلیه این عناصر غذایی همگام با مصرف کود های آلی و زیستی در برنامه تقویت حاصلخیزی خاک می تواند یک عملکرد پایدار با کیفیت مطلوب محصول را، به ارمغان آورد. مدیریت تغذیه زعفران، باید با دقت انجام شود زیرا در غیر اینصورت می تواند باعث کاهش محصول گردد.

برای خرید کود زعفران مایع با کارشناسان کشاورزنت تماس حاصل فرمایید.

نیتروژن

نیتروژن عنصری اساسی در فرآیند رشد و نمو گیاهان است و در صورت کمبود آن، رشد گیاه کاهش یافته و عملکرد مطلوبی بدست نخواهد آمد. مهمترین منبع نیتروژن در خاکها، ماده آلی می باشد و مصرف انحصاری کود های شیمیایی به عنوان تنها منبع تامین کننده نیتروژن مورد نیاز گیاه، اشتباه می باشد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که هر دو منبع ماده آلی و کودهای نیتروژنی باید باهم مورد استفاده قرار بگیرد.

کود های شیمیایی نیتروژنی رایج در بازار عبارتند از: اوره با 46% نیتروژن خالص، نیترات آمونیوم با حدود 30 درصد نیتروژن خالص، سولفات آمونیوم با حدود 21 درصد نیتروژن خالص و 24 درصد گوگرد و کود های مرکب دیگر که درصد نیتروژن خالص هرکدام از آنها، متفاوت است.

نکته مهم آنست که پژوهش های انجام شده نشان می دهد که زعفران برای رشد مطلوب و مناسب، به 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع کود های شیمیایی نیاز دارد. بهتر است این مقدار نیاز زعفران، در سه نوبت تامین شود تا از آبشوئی نیتروژن در پاییز و زمستان بدلیل بارندگی های فصلی جلوگیری شود. در مناطقی که PH خاک بالا و در محدوده 8 میباشد، استفاده از سولفات آمونیوم بدلیل اسیدی بودن ارجحیت دارد.

 

زمان مصرف کودهای نیتروژنی

پس از برداشت گل زعفران، باید مزرعه زعفران را آبیاری نمود. اولین قسمت از کود نیتروژنی باید در این زمان استفاده شود. حدود 25 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص معادل 50 کیلوگرم کود اوره در هکتار در این زمان توصیه می شود. بهتر است برای بالا بردن راندمان جذب کود، همراه با این نوبت از مصرف کود از اسید هیومیک مایع به میزان 2 تا 3 لیتر در هکتار استفاده شود.

نوبت بعدی مصرف کود نیتروژنی یکماه بعد و همزمان با آبیاری  و به میزان 35 کیلوگرم کود اوره در هکتار می باشد. نوبت سوم مصرف کود نیتروژن که اصطلاحا سرک می گویند نیز با فاصله یکماه بعد می باشد که میزان 15 کیلوگرم اوره در هکتار را می توان در نظر گرفت. به هیچ وجه از کود های نیتروژنی قبل از آبیاری اول استفاده نشود زیرا ممکن است باعث کاهش گلدهی زعفران گردد و یا باعث ظهور برگ قبل یا همزمان با گلدهی شده و طبعا برداشت گل را با مشکل مواجه خواهد کرد.

برای خرید کود زعفران مایع با کارشناسان کشاورزنت تماس حاصل فرمایید.

فسفر

فسفر عنصری است که در ایجاد سیستم ریشه دهی مناسب کمک می نماید و در فرایند گلدهی و انتقال انرژی در گیاه دخیل می باشد. در پاره ای از اراضی زراعی، که برای کشت زعفران در نظر گرفته می شوند ممکن است موجودی فسفر خاک در مقدار مناسبی باشد و یا فسفر تثبیت شده در خاک در حد بالایی قرار داشته باشد.

با انجام آزمون خاک، این موضوع بخوبی روشن می گردد. در این اراضی می توان از کود زیستی مایکوریزا بهره برد. در این حالت نباید کود های فسفره را مصرف نمود. مایکوریزا علاوه بر تامین فسفر مورد نیاز گیاه، می تواند عناصر کم مصرفی مانند آهن و روی را تامین کرده و به گیاه در تحمل تنش های رطوبتی نیز کمک می کند.

مقدار فسفر مورد نیاز

چنانچه میزان فسفر قابل استفاده خاک بیش از 15 میلیگرم بر کیلوگرم باشد، نباید از کودهای فسفری در زراعت زعفران استفاده نمود. اگر میزان فسفر خاک کمتر از 15 میلیگرم بر کیلوگرم باشد تا حداکثر 50 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل که دارای 46 درصد پنتااکسیددی فسفر میباشد را می توان استفاده کرد. مثلا اگر میزان فسفر قابل استفاده خاک 10 میلیگرم بر کیلوگرم بود 30 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل در هکتار کفایت می کند.

زمان استفاده از فسفر

زمان استفاده از کود های فسفری مانند سوپر فسفات تریپل یا معمولی، در هنگام اولین آبیاری زعفران بنام گل آب میباشد. از کودهای مرکب حاوی فسفر که فسفر آنها با آب آبیاری قابل استفاده است نیز می توان بصورت سرک استفاده کرد. اما کودهای سوپر فسفات تریپل یا معمولی را بصورت سرک استفاده نشود. مصرف زیاد و بی رویه کود های فسفری باعث ایجاد کمبود عناصر ریزمغذی آهن و روی در زعفران می گردد بنابراین از مصرف بی رویه فسفر خودداری شود.

پتاسیم

پتاسیم یکی دیگر از عناصر پرمصرف در گیاهان زراعی از جمله زعفران می باشد که بدلیل فعال کردن تعداد زیادی از آنزیمها در داخل گیاه و تاثیر مستقیم بر باز و بسته شدن روزنه ها از اهمیت خاصی برخوردار است. اگرچه برخی از کانی های خاک های مناطق خشک و نیمه خشک حاوی پتاسیم هستند اما بهتر است از آزمایش خاک برای تعیین نیاز و یا عدم نیاز به کود های پتاسی استفاده نمود.

زیرا مصرف بیش از اندازه پتاسیم باعث کاهش جذب کلسیم توسط گیاه شده و بر رشد و عملکرد زعفران تاثیر منفی دارد. پتاسیم می تواند در مقابله با تنش های محیطی به گیاه کمک نماید. مصرف 25 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم هر ساله قبل از اولین آبیاری نیاز زعفران به پتاسیم را برطرف می نماید. افزایش مصرف پتاسیم باعث کاهش عملکرد زعفران خواهد شد.

نوع کود پتاسیم

این نتایج همچنین نشان داد که کلریدپتاسیم کود مناسبی برای زراعت زعفران نیست زیرا زعفران به کلر حساس است. چنانچه میزان پتاسیم خاک بیش از 250 میلیگرم بر کیلوگرم باشد، نیازی به مصرف پتاسیم در زراعت زعفران نیست. در این صورت هر ساله با نمونه برداری از خاک و تعیین میزان پتاسیم قابل استفاده می توان نیاز و یا عدم نیاز به مصرف کود های پتاسیمی را تعیین نمود.

در صورتی که میزان پتاسیم قابل استفاده کمتر از 250 میلیگرم بر کیلوگرم باشد باید حداکثر میزان 25 کیلوگرم اکسیدپتاسیم در هکتار و یا 50 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار استفاده نمود. بهترین زمان مصرف کود سولفات پتاسیم همزمان با مصرف کود آلی و سوپر فسفات تریپل، همزمان با اولین آبیاری زعفران می باشد. در صورتی که از سولوپتاس بعنوان منبع کود پتاس استفاده شود، امکان مصرف سرک آن وجود دارد. در این صورت بهتر است سولوپتاس را در دو نوبت ابتدا در زمان آبیاری زاجآب و پس از یکماه استفاده نمایید.

عناصر کم مصرف

استفاده متعادل از عناصر کم مصرف در برنامه تغذیه زعفران ضروری است. با توجه به شرایط شیمیایی خاک های زیر کشت زعفران و کمبود آب در این مناطق، استفاده از کودهای میکروالمنت در این مناطق توصیه می شود. معمولا بهتر است عناصر کم مصرف بصورت برگپاشی در اختیار گیاه قرار گیرد تا بیشترین بازده را داشته باشد.

محلولپاشی

بررسی های انجام شده نشان می دهد که پیازهای جوانی که تا پایان بهمن ماه هرسال روی پیازهای مادر بوجود می آید، فاقد ریشه بوده و برای ادامه فعالیت خود تا آخر فروردین ماه که خواب و استراحت پیاز شروع می شود، فقط به برگهای خود متکی میباشند. به همین دلیل انجام محلولپاشی برگی در این دوره یعنی از اواخر بهمن تا اواخر اسفند، می تواند مفید باشد. این محلولپاشی به ذخیره مواد غذایی در پیاز کمک می نماید و در نتیجه بر گل آوری زعفران موثر است.

محلولپاشی باید به دقت و با رعایت نکات زیر، انجام شود:
  • غلظت محلول مورد استفاده، بسیار مهم بوده و باید مطابق استاندارد های توصیه شده ، کنترل شود. غلیظ بودن محلول علاوه بر گرفتگی نازل ها موجب سوزش برگها می شود. باید دقت نمود که در مواقع خشکسالی از غلظت های کمتری از کود استفاده نمود. هرچه مقدار آب مصرفی کاهش یابد، غلظت کود مصرفی نیز باید کاهش داده شود.
  • زمان محلولپاشی: باید طوری در نظر گرفته شود که با وزش باد همزمان نباشد و محلولپاشی در هنگام خنکی هوا صیح زود یا غروب بعد از گرمای روزانه انجام شود. انتخاب سمپاش مناسب نیز در موفقیت محلولپاشی اهمیت ویژه ای دارد. سمپاش باید محلول را بخوبی پودر کند.
  • کود مورد استفاده باید ابتدا در آب بخوبی حل شده و سپس صاف گردد تا از وارد شدن ذرات جامد به سمپاش و مسدود شدن نازل ها، جلوگیری شود.
  • برای کمک به جذب بهتر عناصر غذایی بوسیله ی برگ زعفران، توصیه می شود از مایع ظرفشویی با غلظت نیم در هزار در محلول آماده شده، استفاده شود.
  • پس از محلولپاشی باید مزرعه زعفران آبیاری شود تا حرکت شیره آوندی در داخل گیاه بهبود یابد و از ایجاد تنش در گیاه جلوگیری شود.
استفاده از مواد محرک رشد در زراعت زعفران

به منظور افزایش توانایی گیاه در مقابله با تنش های زیستی و غیرزیستی، استفاده از مواد محرک رشد گیاه، توصیه شده است. این مواد بطور مستقیم و یا غیرمستقیم باعث افزایش رشد و عملکرد میگردند و در زراعت زعفران نیز از آنها می توان استفاده کرد. از جمله این مواد می توان به ترکیبات هیومیکی اشاره کرد که شامل اسید هیومیک و اسید فولویک می باشند.

مولکولهای اسید هیومیک، درشت بوده و باید از محلولپاشی آنها خودداری شود و بلکه باید بصورت سرک همراه با کود های نیتروژنی استفاده کرد. میزان مصرف بسته به شرایط بین یک تا سه لیتر در هکتار متغییر است. اسید فولویک بدلیل کوچک بودن اندازه مولکولها امکان مصرف بصورت محلولپاشی را دارد و می توان از آن برای محلولپاشی بروی برگ در بهمن و اسفند استفاده کرد.

نتیجه گیری
  • ابتدا باید با نمونه برداری از منابع آب و خاک، مناسب بودن محل برای کشت زعفران را مورد بررسی قرار داد. خاک مناسب کشت زعفران، خاکی است که فاقد شوری و یا حداکثر شوری آن برابر 4 دسی زیمنس بر متر باشد و با بافت متوسط و زهکشی مناسب باشد.
  • استفاده از کود دامی پوسیده در زمان تهیه زمین به میزان 30 تا 40 تن در هکتار میباشد.
  • مصرف متعادل کود های پرمصرف و کم مصرف براساس نتایج آزمون خاک.
  • محلولپاشی با کود کامل ماکرو و میکرو در اواسط بهمن ماه.
  • انجام آزمون تجزیه برگ برای تعیین وضعیت تغذیه ای گیاه و اطلاح کمبودها در زمان مناسب که مصادف با اوایل بهمن ماه می باشد.
بازگشت به لیست

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *