کاشت گندم

کاشت گندم

مقدمه

کاشت گندم و روش های مختلف آن در مناطق مختلف ایران تحت تاثیر عوامل و شرایط مختلف، متفاوت بوده و بستگی کامل به عوامل زیر دارد :

1-تجربه و عادت کشاورزان، به طور کلی آموزش دیدن کشاورزان.

2- وسعت زمین کشاورزی.

3- شیب دار بودن یا مسطح بودن زمین.

4- مقدار آب موجود در منطقه.

5- شرایط جوی محیط و مقدار ریزش نزولات آسمانی در هر منطقه.

6- وسایل و ماشین آلاتی که کشاورز در اختیار دارد.

7- گردش زراعی یا تناوب محصولات. با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه.

8- استفاده از سایر عوامل مانند کودهای دامی و شیمیایی، نوع بذر، سموم دفع آفات و بیماری های گیاهی و مبارزه با علف های هرز.

9- دستمزد کارگران.

بدون شک اغلب زارعین اصول عملیات کشاورزی را از پدران و اجداد خود به ارث برده اند و همان روش ها را برای کاشت و تولید محصولات مختلف کشاورزی دنبال و مراعات کرده و به همان طریق نیز زراعت می نمایند.

البته دلیل این پیروی مشخص است؛ چرا که سطح زمین های زراعتی آن ها زیاد نیست و از طرف دیگر وسایل و ماشین آلات کامل نیز در اختیار ندارند، ناگزیر گندم و یا سایر محصولات خود را به روش قدیمی و در داخل کرت می کارند.

روش های مختلف کاشت گندم

 طریقه کرتی

در طریقه کرتی، هزینه تهیه زمین و مدت زمان لازم برای تهیه زمین بیشتر و طولانی تر از سایر روش ها بوده و مقدار مصرف آب هم زیادتر است.

گیاهانی که در داخل کرت رشد و نمو می نمایند شرایط نامساعدتری را نسبت به طریقه خطی تحمل می کنند.

روش کرتی کاشت گندم در اکثر روستاهای ایران اجرا شده و اغلب کاشت گندم بعد از آیش صورت می گیرد.

برای کاشت گندم به این روش از حدود اوائل پاییز (بسته به درجه حرارت محیط) در صورتیکه کود دامی در اختیار کشاورز باشد، آن ها را در سطح زمین پخش می کنند و همراه با شخم، توسط گاوآهن ایرانی یا گاوآهن خارجی که به تراکتور متصل می شود زیر خاک کرده، سپس توسط مرزکش یا کلدار اقدام به مرزکشی در اطراف کرت ها می نمایند. انجام می شود.

سوال : کلدر چیست ؟ بیل های مخصوص دو نفره که در نقاط مختلف اسامی محلی مختص خود را دارد.

نکته : باید دقت نمود که کناره های کرت ها، زیاد گود نشود زیرا موقع آبیاری، آب به مقدار زیاد در کنار مرزها جمع شده و در اینصورت نه تنها گیاهان به طور یکسان از آب استفاده نخواهند کرد بلکه تراکم نباتات نیز به سبب جابه جا شدن بذرها در اثر حرکت و سرعت آب داخل در داخل کرت ها، یکسان و برابر نخواهد شد.

محاسبه طول و عرض کرت برای کشت گندم

طول و عرض کرت ها بستگی کامل به شکل، وسعت و شیب زمین دارد.

در زمین های مسطح گاهی اوقات بعضی از کشاورزان طول کرت ها را حتی تا 40 متر انتخاب می کنند.

در اغلب مناطق طول کرت ها حداقل 3 و به طور متوسط 5 و حداکثر 8 تا 10 متر است.

سوال : در مناطق کوهستانی چگونه گندم بکاریم؟

در مناطق کوهستانی و یا زمین هایی که شیب زیاد داشته باشند، زمین را پله بندی کرده و گندم را در سطح پله ها که وسعت نسبتا مناسبی دارند می کارند.

روش خطی

در روش خطی (آبی) برای آنکه گیاهان بخوبی و بطور یکنواخت از آب استفاده نمایند.

طول هر قطعه را در جهت شیب و نسبت به شیب زمین انتخاب می کنند که معمولا بین 110 تا 150 و حداکثر 200 متر می باشد. مناسب ترین طول برای هر قطعه در زمین هایی که شیب طبیعی (1-0.5 در هزار) داشته باشند حدود 120 تا 150 متر و حداقل طول هر قطعه 75 متر است.

عرض هر قطعه بستگی به عرض زمین دارد؛

در صورتیکه مساحت زمین زیاد باشد برای سهولت کار و رسیدگی بیشتر به محصول، زمین را قطعه بندی می کنند تا عملیات مختلف زراعتی در هر قطعه به طور جداگانه و به موقع انجام شود.

از طرف دیگر هرگاه در زمین قطعه بندی دقیق صورت گیرد، اجرای تناوب یا گردش زراعی در داخل هر قطعه امکان پذیر بوده و ساده تر انجام خواهد شد.

نکته : در زراعت های گندم دیم مکانیزه احتیاجی به قطعه بندی زمین نیست و شیب زمین نیز تاثیری در عملیات زراعتی ندارد.

در زراعت های مکانیزه که گندم به روش خطی کاشته می شود، برای تامین آب مورد نیاز گندم در مراحل مختلف رشد، لازم است در جهت شیب جوبچه هایی ایجاد گردد تا آبیاری به سهولت و با دقت انجام پذیرد؛

برای انجام این کار به کمک وسایل مخصوص اقدام به ایجاد فارو یا جوبچه های آبیاری می شود و این عمل معمولا پس از کاشت بذر صورت می گیرد.

در صورتیکه از بذر پاش های مخصوص که دارای وسیله ایجاد فارو نیز می باشد استفاده شود، می توان گندم را کاشته و همزمان با کاشت، جوبچه های آبیاری را احداث نمود.

منابع :

خدابنده، ن. غلات. 1391. انتشارات دانشگاه تهران.

گرد آورنده : سپیده مدنی- کارشناس ارشد بیماری شناسی.