مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای

مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای

مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای : عوارض فیزیولوژیک و بیماریهای غیر انگلی که در اثر تنش های محیطی مانند سرما و گرما و رطوبت زیاد داخل خاک در اثر آبیاری بی رویه و تهویه نامناسب و سطح بالای نمک خاک بوجود می آیند به گیاه صدمه می زنند و از کیفیت و کمیت محصول می کاهند. گلخانه داران باید عوارض و نشانه های اختلالات فیزیولوژیکی را کاملا بشناسند زیرا تشخیص نادرست و اقدام اشتباه آنها ممکن است مشکل را چندین برابر کند. گاهی عوارض فیزیولوژیکی ناشی از عواملی هستند که در رشد ریشه و ساقه و شادابی برگها تاثیر مستقیم دارند. در این شرایط ممکن است عوارض انواعی از بوته های یک واریته با هم تفاوت داشته باشند.

• خسارت ناشی از دمای بالا: High Temperature Damages

مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای

عوامل و علائم

دمای بالا 32 درجه خصوصا در شرایط نور شدید خورشید، ممکن است باعث ایجاد پژمردگی موقت هم در مزرعه و هم در گلخانه شود. پژمردگی موقت اغلب در اوایل فصل ، زمانی که سیستم ریشه به اندزه کافی توسعه نیافته باشد و همچنین زمانی که روز های آفتابی و گرم بعد از دوره های کم نور حاصل شود رخ می دهد. اغلب گیاهان بهبودیافته و به حالت اولیه خود برمی گردند اما برخی که برگهای پایینی را از دست داده اند ممکن است بمیرند در این صورت خاکریزی دور گیاه با خاک پیت و آبیاری بصورت بارانی که پاش در بهبود گیاه موثر است.

روشهای پیشگیری و کنترل

• کنترل دمای گلخانه
• جلوگیری از افزایش ناگهانی و بیش از حد دما

عمل تهویه در گلخانه بایستی در دمای 24 تا 27 درجه سانتیگراد شروع شود زیرا اگر دمای زیاد ادامه داشته باشد حاشیه برگهای پایینی ممکن است خشک شود.

آثار سرمازدگی در خیار گلخانه ای

• خسارت ناشی از دمای پایین (سرمازدگی)

• Low Temperature Damage & chilling injure

مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای

عوامل و علائم

در گلخانه خیار به حداقل دمای 21 درجه نیاز می باشد. اگر دما به طور ناگهانی سقوط کند ممکن است علایم هشدار دهنده ای مثل پژمردگی ظاهر شود. البته معمولا گیاهان بهبود می یابند ولی اگر شرایط سرما ادامه یابد گیاه برای همیشه از رشد باز خواهد ماند مخصوصا بوته های نزدیک دیوار گلخانه و علایم آبسوختگی به رنگ سبز مایل به خاکستری روی بافت سرمادیده نمایان می شود که سرانجام در مدت یک یا دو روز قهوه ای و کاغذی می گردد. نشاها ممکن است به شدت دچار توقف رشد گردیده یا از بین بروند و میوه ها ممکن است بدشکل شوند.

روشهای پیشگیری و کنترل

• جلوگیری از کاهش بیش از حد دما در گلخانه

ریزش گل در خیار گلخانه ای

• ریزش گل: Flower dropping

عوامل و علائم

ریزش گل در خیار بخصوص در فصل زمستان مسئله ای است که غالبا اتفاق می افتد. دلیل اصلی آن به خواص ژنتیکی گیاه و مسائل اقلیمی برمی گردد. ریزش گل ممکن است در اثر نامناسب بودن درجه حرارت و کوتاه بودن مدت روشنایی در روز و وجود روزهای ابری و به دلیل کندی عمل تغذیه باشد. عمر گیاه نیز در این امر تاثیرگذار می باشد. بوته هایی که در حال رشد حداکثر هستند کمترین گلریزی را در صورت مساعد بودن سایر شرایط دارند. مصرف ازت بیش از حد و آبیاری بیش از نیاز هر دو می تواند در تخریب گلها اثرگذار باشد.

روشهای پیشگیری و کنترل

• کنترل درجه حرارت و نور در گلخانه 
• خودداری از آبیاری بیش از حد و مصرف درست کود ازته

آفات سوختگی روی برگ خیار گلخانه ای

• آفتاب سوختگی: Sunscald or Sunburn

مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای

عوامل و علائم

گاهی لکه های رنگ پریده خشکی شبیه به کاغذ در حاشیه برگها ظاهر می شود که کاملا شکننده بوده و موجب بدشکلی برگها می شوند. این مشکل در اثر تابش شدید و مستقیم نور خورشید بوجود می آید. همچنین اگر بخار آب در داخل گلخانه به نقطه اشباع برسد در ساعات ظهر قطرات آب، حالت عدسی و ذره بین را پیدا کرده و موجب سوختگی برگها می شوند.

روشهای پیشگیری و کنترل

• استفاده از مواد رنگی یا هر وسیله دیگری در برابر تابش شدید نور خورشید
• مرطوب نگه داشتن هوای گلخانه 
• خودداری از آبیاری در ساعات گرم روز
  

  تلخی خیار گلخانه ای

   

• تلخی میوه خیار: Bitterness in fruit cucumber

عوامل و علائم

• افزایش ناگهانی درجه حرارت و زیادی رطوبت خاک 
• هرس شدید و یکباره بوته 
• انجام عمل تلقیح در ارقام پارتنوکارپ 
• استفاده نامناسب و بی رویه از کود و سم 
• بکارگیری ارقام نامطلوب

روشهای پیشگیری و کنترل

• کنترل عوامل محیطی شامل دما و رطوبت در محیط گلخانه و هرس درست و بموقع
• جلوگیری از ورود حشرات به داخل گلخانه خیار
• استفاده مناسب از کودها و سموم شیمیایی

زرد شدن انتهای میوه خیار

• ترک در میوه و یا زرد شدن انتهای میوه خیار: Fruit Cracking

مشکلات و عوارض خیار گلخانه ای

عوامل و علائم

این عارضه ناشی از رشد آهسته ناشی از سرما و یا آبیاری در گرمای شدید روز می باشد. میوه هایی که در مجاورت خاک سرد و مرطوب قرار می گیرند نیز اغلب زرد و یا سفیدرنگ می شوند. بارش باران روی میوه های خانواده کدوئیان مانند خیار و طالبی در مزرعه باعث ظهور ترکهایی روی میوه می شود.

روشهای پیشگیری و کنترل

• کنترل عوامل محیطی

• کج شدن میوه: Fruit Crankle

عوامل و علائم

این عارضه زمانی بوجود می آید که گیاه دچار استرس و تنش شود. این استرس می تواند ناشی از حرارت  و رطوبت و بیماریهای قارچی خاکزی و ضعف تغذیه و کمبود ازت باشد. در این حالت میوه به شکل نیمدایره در می آید و میوه هایی که زیاد خم شده اند ارزش بازارپسندی خود را از دست می دهند.

روشهای پیشگیری و کنترل

• کنترل عوامل محیطی و تغذیه مناسب بوته

بد شکلی میوه خیار گلخانه ای

• آبیاری نامنظم و بی رویه و افزایش رطوبت خاک

 Irregular Watering & Excess Moisture

عوامل و علائم

پژمردگی و زردی و صدمات و بیماریهای ریشه ای و کندی رشد می تواند نتیجه زهکشی نامناسب و آبیاری بیش از حد نشاء های تازه کشت شده یا آبیاری در روزهای سرد و کوتاه باشد. این اوضاع غالبا در خاکهای سرد و خاکهای غیر حاصلخیز رخ می دهد. گیاهان موجود در خاک اشباع از آب، به علت کمبود اکسیژن در محیط ریشه ، دچار توقف رشد ریشه شده و اغلب نشانه های کمبود تغذیه ای را نشان می دهند زیرا جذب ریشه ای ضعیف می شود. در ضمن این گیاهان مستعد ابتلا به بیماریهای ریشه ای می باشند. آبیاری کمتر از حد نیز باعث پژمردگی موقت و در نهایت مرگ گیاه می شود.

روشهای پیشگیری و کنترل

• اجرای یک برنامه آبیاری صحیح و منظم مخصوصا در شرایط آب و هوایی سرد و زهکشی کافی در خاک

• سوختگی ناشی از کود: Manure-Burn

عوارض و علائم

مقادیر بیش از حد کودهای حیوانی نپوسیده و با کودهای مخلوط با موادی همچون خاک اره یا براده های چوب برای گیاه مشکل ساز می باشد. گاز آمونیاک آزاده شده باعث بوجود آمدن وضعیتی در گیاه می شود که اصطلاحا به آن کود سوختگی گویند و از علایم آن ، پژمردگی گیاه و خشک شدن بافت برگ در بین رگبرگها و سفید و کاغذی شدن لبه برگ و در نهایت مرگ آن می باشد. در ضمن سطح برگهای پایینی بی جهت سبزتیره شده و ریشه چه های فرعی بیرنگ شده و می میرند.

روشهای پیشگیری و کنترل

• خودداری از مصرف بیش از حد کود
• استفاده از کودهایی که خوب پوسیده شده اند
• از مصرف بی رویه سوپرفسفات خودداری شود

خسارت شوری آب یا خاک در خیار گلخانه ای

• خسارات ناشی از شوری خاک: Salt Injury

عوامل و علائم

خیارهای کشت شده در خاکهای ضدعفونی شده یا بخاراب با خاکهای آبشوئی شده، از غلظت بالای نمکهای غیرآلی و معدنی رنج می برند  و جالیزیان مخصوصا خیار به نمک بالای خاک حساسند و کوددهی غلط نیز باعث افزایش شوری خاک می گردد. شوری خاک باعث آسیب دیدن ریشه و کوچک ماندن گل ها و کاهش میوه دهی می شود. برگ ها در مراحل اولیه سبز تیره شده ولی سریعا حاشیه آنها زرد و نکروزه می شود. به علاوه قادر نیست به تیمارهای کودی بعدی واکنش مثبت نشان دهند.

روشهای پیشگیری و کنترل

پیش از کاشت باید نمونه های خاکی برای انجام تجزیه و تعیین نیاز کودی و لزوم شستشوی خاک و آبشویی بررسی شود. در گلخانه ها باید 2 تا 3 بار در طول فصل رشد نمونه های خاک تجزیه شوند تا نیاز کودی مشخص شود و از مصرف بی رویه کود که باعث شوری خاک می شود جلوگیری به عمل آید. توجه دقیق به نحوه کوددهی و آبیاری بسیار مهم است.

• خسارت ناشی از مواد شیمیایی: Chemical Injury

عوامل و علائم

چنانچه در بکار بردن مواد شیمیایی مانند علفکش ها و حشره کش ها و قارچکشها و محلولهای غذایی خاکی و محلولهای غذایی برگی، دقت لازم به عمل نیاید صدمات قابل توجهی به گیاه خصوصا در شرایط گلخانه ای وارد می شود. کوتاه ماندن  و توقف رشد گیاه و بدشکلی و پیچیدگی گیاه و برگ سوختگی  و کاهش میزان تولید از خسارات ناشی از مواد شیمیایی است و حتی ممکن است منجر به مرگ گیاه شود. اسپری کردن ترکیبات مسی باعث ایجاد خساراتی مانند سوختگی و مسمومیت در گیاه می شود.

روشهای پیشگیری و کنترل

از ارقام مقاوم استفاده شود. قبل از استعمال مواد شیمیایی باید اطلاعات لازم در خصوص رفتار گیاه و اثرات این مواد روی گیاه و سازگاری مواد شیمیایی با یکدیگر  و میزان و چگونگی مصرف و نسبت اختلاط مواد و غیره کسب شود. همچنین باید فاکتورهایی مانند دما و رطوبت و نور و زمان روز و آب روی شاخ و برگ و سن گیاه مورد توجه قرار گیرد.

• علایم ناشی از کمبود و مسمومیت عناصر غذایی

عوامل و علایم: هرگونه کمبود و یا بیشبود عناصر غذایی باعث کاهش کیفیت و کمیت محصول می شود و علایمی روی گیاه مانند برگ و میوه ظاهر می کند که در فصل های قبلی به آن پرداخته شده است.

روشهای پیشگیری و کنترل

• اجرای یک برنامه تغذیه ای درست برای گیاه

*تهیه و تنظیم توسط کارشناسان مجموعه کشاورزنت*