برنامه تغذیه کامل کاهو

در برنامه تغذیه کامل کاهو

 مقدمه

کاهو با نام علمی Lactuca sativa گیاهی یکساله از خانواده Asteraceace یا آفتابگردانیان می باشد و بر اساس گزارش سازمان خواروبار جهانی یا فائو، شدت علاقه به افزایش سطح زیرکشت آن در دنیا، پس از ذرت و برنج و سیب زمینی و گوجه فرنگی، در رتبه پنجم قرار دارد. در کشور ما در سال 1388 سطح زیرکشت کاهو حدود 6 هزار هکتار بوده است اما در سال 1394 به 20 هزار هکتار رسیده است. مهمترین ارقام کاهو شامل تیپهای: برگی، ساقه ای، رومن و آیسبرگ می باشد. بخش اعظمی از سطح زیرکشت کاهو در کشور ما را تیپ رومن تشکیل می دهد و به موازات آن تولید کاهوی تیپ آیسبرگ مورد استقبال گسترده ای قرار گرفته است.  

مهمترین ارقام و تیپهای کاهو

• رومن:

این نوع کاهو ایستاده بوده و ارتفاع آن به 30 تا 40 سانتیمتر می رسد. برگهای داخلی سبز هستند. این نوع کاهو از قدیمی ترین کاهوهای پرورشی است و کاهوهای ایران از این نوع هستند.

• باترهد:

هد در این نوع کاهو فشرده است. برگهای داخلی سفید و زرد و برگهای خارجی سبزتیره هستند. برگها نرم و آسیب پذیر هستند و خاصیت انبارمانی کمی دارند.

• کاهوی برگی:

هد در این نوع کاهو کاملا باز و برگها جدا از هم هستند و هرگز روی هم قرار نمی گیرند. برگها سفت و فاقد شکنندگی و لبه های آن دندانه دار است. رنگ برگها سبز روشن تا قرمز است.

• آیسبرگ:

این نوع کاهو، تقریبا مشابه باترهد می باشد. برگهای آن بسیار ترد و شکننده می باشد. برگها، یک هد فشرده و سخت را تولید می کنند که نسبت به فشار و ضربه مقاوم بوده و برای حمل به نقاط دور، مناسب هستند.

نیاز اکولوژیکی کاهو:

کاهو از گیاهان فصل خنک است و بنابراین در نواحی معتدل و مرطوب بهترین نتیجه را می دهد. کاهوها از نظر حساسیت به نور متفاوت هستند. امروزه با استفاده از روش های به نژادی ، کاهوهایی تولید می شوند که روزخنثی یا بی تفاوت به طول روز هستند. زمین کاشت کاهو باید کاملا هموار و مسطح باشد. کاهو را می توان در انواع خاکها از شنی تا رسی کشت کرد اما بهترین خاک، خاک لومی با مواد آلی فراوان و غنی باشد. بهترین PH موردنیاز برای رشد کاهو، 5.5 تا 6.5 می باشد. برای تولید کاهو با کیفیت مطلوب و عالی، مصرف کودهای حیوانی و شیمیایی ضروری است.

شرایط محیطی برای کشت کاهو:

کاهوهای دیررس و مقاوم به گرما را می توان تا اواخر فروردین کاشت و از محصول آن تا اواخر خرداد و اوایل تیرماه استفاده کرد. کاهو در همه مناطقی که میانگین حرارت ماهانه 12 تا 15 درجه سانتیگراد است به خوبی پرورش می یابد. مزرعه کاهو به آبیاری زیاد احتیاج دارد. بنابراین مزرعه کاهو نباید هیچ موقع کاملا خشک شود. دمای محیط پرورش باید روزها بین 16 تا 18 و شب ها بین 10 تا 12 درجه سانتیگراد در نظر گرفته شود.

کودهای آلی:

مصرف کودهای آلی در خاک علاوه بر تامین مقداری از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه باعث بهبود کیفیت فیزیکی خاک می شود و در رشد و تکثیر موجودات زنده ذره بینی خاک نقش انکارناپذیری دارد و موجب زنده نگه داشتن خاک و افزایش باردهی مصرف کودهای شیمیایی می شود.

عناصری که بصورت کود به خاک اضافه می شوند به دو نوع عناصر پرمصرف و عناصر کم مصرف تقسیم می شوند:

الف- عناصر پرمصرف:

عبارتند از: نیتروژن و فسفر و پتاسیم. برای تامین نیتروژن موردنیاز گیاه در آبیاری قطره ای می توان از کودهای اوره و سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم استفاده کرد. همه انواع این کودها در سیستم آبیاری قطره ای چه بصورت محلول و تزریق از طریق سیستم قابل استفاده اند. استفاده از کودهای فسفات و پتاسیم از طریق سیستم آبیاری قطره ای معمولا به دلیل نبود یا گرانی منابع محلول توصیه نمی شود. البته کودهای فسفات را می توان بصورت اسیدفسفریک از طریق سیستم، مصرف کرد که این نوع کود بسیار گران است.

ب- عناصر کم مصرف:

عمده عناصر کم مصرف عبارتند از: آهن و روی و بر و مس و منگنز و مولیبدن. منابع این نوع کودها شامل دو نوع منبع کلاته مانند کلات آهن یا منابع معدنی مانند سولفات آهن است. منابع کلاته تماما بصورت کودهای محلول موجود است و می توان انواع مناسب را از طریق آب آبیاری مورد استفاده قرار داد. منابع معدنی را عمدتا می توان از طریق چالکود مصرف کرد. به علت مصرف پایین این عناصر برای گیاهان، اخیرا انواع کودهای کامل میکرو ساخته شده که حاوی تمامی عناصر کم مصرف با مقادیر مشخص است که در مواقع لازم و در صورت کمبود کلیه این عناصر در خاک، این کودها قابل استفاده اند.

برنامه تغذیه کامل کاهو

خزانه و نشاء

در برنامه تغذیه کامل کاهو بعد از رشد بذرهای کاهو در خزانه و دوبرگی شدن کاهو ها برای افزایش رشد نشا میتوان از ترکیبات حاوی هیومیک اسید مانند ویگورهیوم استفاده نمود. کود ویگور هیوم باعث افزایش سرعت رشد ریشه ها می شود. این ترکیب باعث آزادسازی عناصر خاک و رشد بهتر ریشه و فعالیت میکروارگانیسم های خاک خواهد شد. 

توصیه مصرف کودی در این مرحله :

ویگورهیوم، سوپرهیوم، فنیکس سیلور 

کود ویگورهیوم مخصوص کاهو

یک هفته بعد از انتقال نشاء

در برنامه تغذیه کامل کاهو بعد از انتقال نشاء به زمین اصلی برای استقرار بهتر نشا در خاک میتوان از کود فنیکس سیلور (حاوی درصد بالایی از فولویک و هیومیک) نمود. با توجه به کم بودن پهنک برگ در کاهو برای افزایش فتوسنتز و افزیاش سطح برگ میتوان از کود ماکسینیم استفاده کرد. کود ماکسینیم باعث افزایش رشد پهنک برگ خواهد شد.

توصیه کودی در این مرحله:

ماکسینیم، فنیکس سیلور، سوپرهیبرید

کود فنیکس سیلور مخصوص نشاء

ابتدای دوره رشد 

در برنامه تغذیه کامل کاهو تغذیه برگی و ریشه ای در گیاه کاهو دارای اهیمت زیادی است. چراکه محصول نهایی کاهو در طی دوره رشد کوتاه آن برگ بوده و در طی این دوره تغذیه برگی حائز اهمیت است. در ابتدای دوره رشد میتوان از کود بیو20 گلد امکس انگلستان و یا از ترکیب کود یونی گلد به همراه میکروم سیفو ایتالیا استفاده نمود. 

توصیه مصرف کودی در این مرحله :

بیو20گلد امکس، یونی گلد، میکروم، ویگورهیوم ،13-43-13 سولومکس

کود بیو 20 گلد امکس

شروع پیچ دهی 

در برنامه تغذیه کامل کاهو در مرحله پیچ گیاه کاهو نیاز فراوانی به نیتروژن دارد. برای تامین نیتروژن مورد نیاز از طریق برگ میتوان از کود چیتا حاوی 40 درصد ازت به میزان 2لیتر در هکتار استفاده نمود. استفاده از کود چیتا باعث افزایش پیچ و کیفیت کاهو در این مرحله خواهد شد. برای افزایش رشد کاهو و وزن گیری در این مرحله استفاده از کود سوپرهیبرید به صورت آبیاری حاوی 15 درصد نیترات آمونیوم باعث افزایش رشد کاهو و وزن گیری آن خواهد شد. 

برای افزایش میزان مقاومت کاهو به عوامل بیماری زا استفاده از کود فسفیت کی 100 حاوی 30/7 درصد فسفیت پتاسیم  توصیه می شود.

توصیه فنی در این مرحله:

چیتا، سوپرهیبرید، فسفیت کی 100،

کود افزایش تناژ کاهو

یک ماه قبل از برداشت

در پایان دوره کشت کاهو به مظور افزایش کیفیت طعم و افزایش وزن کاهو میتوان از ترکیبات حاوی مقادیر پتاس مانند سکانشیال 2 و یا پی کی 50 50 استفاده نمود. استفاده از کود 121236 اگریلایز و یا 15530 سولومکس نیاز کاهو نسبت به مقادیر ازت و پتاس تامین خواهد کرد.

توصیه فنی در این مرحله:

سکانشیال 2، PK50-50، سولومکس15530

تهیه و تنظیم : کارشناسان گیاه پزشکی کشاورزنت.