عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای

عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای

عوارض فیزیولوژیک و بیماریهای غیر انگلی، در اثر تنش های محیطی مانند سرما و گرما و رطوبت زیاد خاک در اثر آبیاری بی رویه و تهویه نامناسب و سطح بالای نمک خاک بوجود می آیند. این عوارض به گیاه صدمه می زنند و از کیفیت و کمیت محصول می کاهند. گلخانه داران باید عوارض و نشانه های اختلالات فیزیولوژیکی را کاملا بشناسند. زیرا تشخیص نادرست و اقدام اشتباه آنها ممکن است مشکل را چندین برابر کند. گاهی عوارض فیزیولوژیکی ناشی از عواملی هستند که در رشد ریشه و ساقه و شادابی برگها تاثیر مستقیم دارند. در این شرایط ممکن است عوارض انواعی از بوته های یک واریته با هم تفاوت داشته باشند.

برای مشاوره در زمینه اقدامات قبل از کشت خیار گلخانه ای میتوانید با مشاوران کشاورزنت (09112736082-09917916682) تماس بگیرید.

خسارت ناشی از دمای بالا (High Temperature Damages)

عوامل و علایم

دمای بالا 32 درجه خصوصا در شرایط نور شدید خورشید، ممکن است باعث پژمردگی موقت در مزرعه و هم در گلخانه شود. پژمردگی موقت اغلب در اوایل فصل، زمانی که ریشه به اندزه کافی توسعه و روز های آفتابی و گرم بعد از دوره های کم نور، رخ میدهد. اغلب گیاهان بهبودیافته و به حالت اولیه خود برمی گردند. اما برخی بوته ها که برگهای پایینی را از دست دادند، ممکن است بمیرند. در این صورت خاکریزی دور گیاه با خاک پیت و آبیاری بصورت بارانی در بهبود گیاه موثر است.

جلوگیری از افزایش ناگهانی و بیش از حد دما

♦شروع عمل تهویه در گلخانه بایستی در دمای 24 تا 27 درجه سانتیگراد

(زیرا اگر دمای بالا ادامه داشته باشد حاشیه برگهای پایینی ممکن است خشک شود)

خسارت ناشی از دمای پایین (سرمازدگی)

(Low Temperature Damage & chilling injure)

عوامل و علایم

در گلخانه خیار به حداقل دمای 21 درجه نیاز می باشد. اگر دما به طور ناگهانی سقوط کند ممکن است علایم هشدار دهنده ای مثل پژمردگی ظاهر شود. البته معمولا گیاهان بهبود می یابند. ولی اگر شرایط سرما ادامه یابد گیاه برای همیشه از رشد باز خواهد ماند. مخصوصا بوته های نزدیک دیوار گلخانه و علایم آبسوختگی به رنگ سبز مایل به خاکستری روی بافت سرمادیده نمایان می شود. در این صورت سرانجام در مدت یک یا دو روز قهوه ای و کاغذی می گردد. همچنین نشاها ممکن است به شدت دچار توقف رشد گردیده یا از بین بروند و میوه ها ممکن است بدشکل شوند.

آثار سرمازدگی در خیار گلخانه ای

جلوگیری از کاهش بیش از حد دما در گلخانه

♦کنترل درجه حرارت و نور در گلخانه

♦خودداری از آبیاری بیش از حد

♦مصرف درست کودهای ازته.

ریزش گل (Flower dropping)

عوامل و علایم

ریزش گل در خیار بخصوص در فصل زمستان مسئله ای است که غالبا اتفاق می افتد. دلیل اصلی آن به خواص ژنتیکی گیاه و مسائل اقلیمی برمی گردد. ریزش گل ممکن است در اثر نامناسب بودن درجه حرارت و کوتاه بودن مدت روشنایی در روز و وجود روزهای ابری و به دلیل کندی عمل تغذیه باشد. عمر گیاه نیز در این امر تاثیرگذار می باشد. بوته هایی که در حال رشد حداکثر هستند کمترین گلریزی را در صورت مساعد بودن سایر شرایط دارند. مصرف ازت بیش از حد و آبیاری بیش از نیاز هر دو می تواند در تخریب گلها اثرگذار باشد.

برای مشاهده ویدئو آموزشی دلایل ریزش گل در گلخانه خیار و راه های پیشگیری از آن اینجا را کلیک کنید.

کود کالمکس گلد امکس (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

آفتاب سوختگی (Sunscald or Sunburn)

عوامل و علایم

گاهی لکه های رنگ پریده خشکی شبیه به کاغذ در حاشیه برگها ظاهر می شود. دقت کنید که کاملا شکننده بوده و موجب بدشکلی برگها می شوند. این مشکل در اثر تابش شدید و مستقیم نور خورشید بوجود می آید. همچنین اگر رطوبت به نقطه اشباع برسد در ساعات ظهر قطرات آب، حالت عدسی و ذره بین پیدا کرده و موجب سوختگی برگها میشوند.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦استفاده از مواد رنگی یا هر وسیله دیگری در برابر تابش شدید نور خورشید

♦مرطوب نگه داشتن هوای گلخانه

♦خودداری از آبیاری در ساعات گرم روز

آفات سوختگی روی برگ خیار گلخانه ای

تلخی میوه خیار (Bitterness in fruit cucumber)

عوامل و علایم

عوامل زیادی در تلخی میوه خیار موثر است. افزایش ناگهانی درجه حرارت و زیادی رطوبت خاک و هرس شدید و یکباره بوته و انجام عمل تلقیح در ارقام پارتنوکارپ و استفاده نامناسب و بی رویه از کود و سم و بکارگیری ارقام نامطلوب.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦کنترل عوامل محیطی شامل دما و رطوبت گلخانه

♦هرس درست و بموقع

♦جلوگیری از ورود حشرات به داخل گلخانه خیار

♦استفاده مناسب از کودها و سموم شیمیایی.

برای مشاوره در زمینه روش جلوگیری از بیماری های خیار میتوانید با مشاوران کشاورزنت (09112736082-09917916682) تماس بگیرید.

• 

  تلخی خیار گلخانه ای

   

(Fruit Cracking)

عوامل و علایم

این عارضه ناشی از رشد آهسته ناشی از سرما و یا آبیاری در گرمای شدید روز می باشد. میوه هایی که در مجاورت خاک سرد و مرطوب قرار می گیرند نیز اغلب زرد و یا سفیدرنگ می شوند. بارش باران روی میوه های خانواده کدوئیان مانند خیار و طالبی در مزرعه باعث ظهور ترکهایی روی میوه می شود.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦کنترل عوامل محیطی.

برای مشاهده برنامه غذایی خیار زمینی و گلخانه ای اینجا را کلیک کنید.

کود فنیکس سیلور (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

کود بیوسکانشیال 2 امکس (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

کج شدن میوه (Fruit Crankle)

عوامل و علایم

این عارضه زمانی بوجود می آید که گیاه دچار استرس و تنش شود. این استرس می تواند ناشی از حرارت و رطوبت و بیماریهای قارچی خاکزی و ضعف تغذیه و کمبود ازت باشد. در این حالت میوه به شکل نیمدایره در می آید و میوه هایی که زیاد خم شده اند ارزش بازارپسندی خود را از دست می دهند.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦کنترل عوامل محیطی

♦تغذیه مناسب بوته.

برای مشاهده ویدئو مقایسه ارقام خیار گلخانه ای اینجا را کلیک کنید.

کود کواد 14 امکس (برای خرید این محصول روی آن کلیک کنید.)

آبیاری نامنظم و بی رویه و افزایش رطوبت خاک

 (Irregular Watering & Excess Moisture)

عوامل و علایم

پژمردگی و زردی و صدمات و بیماریهای ریشه ای و کندی رشد می تواند نتیجه زهکشی نامناسب و آبیاری بیش از حد نشاء های تازه کشت شده یا آبیاری در روزهای سرد و کوتاه باشد. این اوضاع و عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای ناشی از آن غالبا در خاکهای سرد و خاکهای غیر حاصلخیز رخ می دهد. گیاهان موجود در خاک اشباع از آب، به علت کمبود اکسیژن در محیط ریشه، دچار توقف رشد ریشه شده و اغلب نشانه های کمبود تغذیه ای را نشان می دهند. زیرا جذب ریشه ای ضعیف می شود. در ضمن این گیاهان مستعد ابتلا به بیماریهای ریشه ای می باشند. آبیاری کمتر از حد نیز باعث عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای مثل پژمردگی موقت و در نهایت مرگ گیاه می شود.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦اجرای یک برنامه آبیاری صحیح و منظم مخصوصا در شرایط آب و هوایی سرد 

♦ زهکشی کافی در خاک

سوختگی ناشی از کود (Manure-Burn)

عوارض و علایم

مقادیر بیش از حد کودهای حیوانی نپوسیده و با کودهای مخلوط با موادی همچون خاک اره یا براده های چوب برای گیاه مشکل ساز می باشد. گاز آمونیاک آزاده شده باعث بوجود آمدن وضعیتی در گیاه می شود که اصطلاحا به آن کود سوختگی گویند و از علایم آن ، پژمردگی گیاه و خشک شدن بافت برگ در بین رگبرگها و سفید و کاغذی شدن لبه برگ و در نهایت مرگ آن می باشد. در ضمن سطح برگهای پایینی بی جهت سبزتیره شده و ریشه چه های فرعی بیرنگ شده و می میرند.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦خودداری از مصرف بیش از حد کود

♦ استفاده از کودهای خوب پوسیده شده 

♦خودداری از مصرف بی رویه سوپرفسفات

خسارات ناشی از شوری خاک (Salt Injury)

عوامل و علایم

خیارهای کشت شده در خاکهای ضدعفونی شده یا بخار آب با خاکهای آبشوئی شده، از غلظت بالای نمکهای غیرآلی و معدنی رنج می برند. جالیزیان مخصوصا خیار به نمک بالای خاک حساسند. کوددهی نادرست نیز باعث افزایش شوری خاک می گردد. شوری خاک باعث آسیب دیدن ریشه و کوچک ماندن گل ها و کاهش میوه دهی می شود. برگ ها در مراحل اولیه سبز تیره شده ولی سریعا حاشیه آنها زرد و نکروزه می شود. به علاوه قادر نیست به تیمارهای کودی بعدی واکنش مثبت نشان دهند.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦انجام آزمایش خاک پیش از کاشت و آنالیز نیاز کودی و لزوم آبشویی خاک

♦2 تا 3 بار تکرار آزمایش خاک در طول فصل رشد

♦مصرف بهینه کودها به منظور جلوگیری از شوری خاک 

♦توجه دقیق به نحوه کوددهی و آبیاری

خسارت شوری آب یا خاک در خیار گلخانه ای

کود سوپرهیبرید (برای تهیه این کود روی آن کلیک کنید.)

خسارت ناشی از مواد شیمیایی (Chemical Injury)

عوامل و علایم

چنانچه در بکار بردن مواد شیمیایی مانند علفکش ها و حشره کش ها و قارچکشها و کودها دقت لازم به عمل نیاید صدمات قابل توجهی به گیاه خصوصا در شرایط گلخانه ای وارد می شود. کوتاه ماندن و توقف رشد گیاه و بدشکلی و پیچیدگی گیاه و برگ سوختگی  و کاهش میزان تولید از خسارات ناشی از مواد شیمیایی است. حتی ممکن است منجر به مرگ گیاه شود.

◊ اسپری کردن ترکیبات مسی باعث ایجاد عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای مثل خساراتی از قبیل سوختگی و مسمومیت در گیاه می شود. 

روشهای پیشگیری و کنترل

♦استفاده از ارقام مقاوم 

♦دانش و کسب تجربه در زمینه استفاده از مواد شیمیایی

♦کسب آگاهی از عکس العمل و سازگاری گیاه در برابر هر ماده شیمیایی

♦کسب دانش میزان و چگونگی مصرف و نسبت اختلاط مواد شیمیایی

♦توجه به دما و رطوبت و نور و زمان روز و آب روی شاخ و برگ و سن گیاه 

علایم ناشی از کمبود و مسمومیت عناصر غذایی

عوامل و علایم

هرگونه کمبود و یا بیشبود عناصر غذایی باعث ایجاد عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای و در نهایت کاهش کیفیت و کمیت محصول می شود. علایمی روی گیاه مانند برگ و میوه ظاهر می کند که در قسمتهای قبلی به آن پرداخته شده است.

روشهای پیشگیری و کنترل

♦اجرای یک برنامه تغذیه ای درست برای گیاه.

برای مشاوره در زمینه کنترل علف های هرز در خیار میتوانید با مشاوران کشاورزنت (09112736082-09917916682) تماس بگیرید.

علفهای هرز گلخانه

هر گیاهی جز محصول اصلی در بستر محصول اصلی بروید و نامطلوب و غیرقابل استفاده، علف هرز گفته می شود. مانند فالاریس و مرغ و پیچک و سس و گل جالیز و گندم و ذرت و غیره.

خسارات علفهای هرز

♦علفهای هرز از نور و مواد غذایی و آب داخل گلخانه استفاده نموده.

♦گیاهان کاشته شده داخل گلخانه را مواجه با کمبود نور و مواد غذایی می کنند.

♦علفهای هرز میزبان خوبی برای شته ها و کنه ها و بسیاری از آفات دیگر در گلخانه ها هستند.

♦علفهای هرزی که در اطراف و یا داخل گلخانه وجود دارند میزبان بسیاری از قارچهای بیماریزا می باشند.

♦بعضی از علفهای هرز دارای ترشحات سمی از برگ یا ریشه خود می باشند.

♦ترشحات سمی در جوانه زنی بذر و رشد گیاه اختلال و باعث کاهش عملکرد میشود.

♦اختلال در عملیات زراعی مانند آبیاری و هرس و سمپاشی و کوددهی و برداشت 

تدابیر لازم برای عاری کردن بستر کاشت داخل گلخانه از وجود بذر و خود علفهای هرز بسیار ضروری می باشد. لذا باید توجه نمود که برای پیشگیری از بروز چنین وضعی در گلخانه ، قبل از کاشت اقدامات احتیاطی برای دفع علفهای هرز انجام شود.

ضرورت دفع علفهای هرز 

دفع علفهای هرز اگر به موقع صورت نگیرد در شرایط گلخانه به قدری رشد خواهند کرد که ممکن است کل گلخانه را فرا بگیرند. در این صورت بوته های خیار در بین علفهای هرز پنهان شوند و تولید مناسبی بدست نیاید. با اعمال صحیح مدیریت تولید و بهره گیری از منابع آب و خاک و سرمایه و نیروی انسانی می توان نه تنها نسبت به پیشگیری و دفع به موقع علفهای هرز اقدام نمود بلکه هزینه های تولید را به حداقل ممکن رساند. در نتیجه با حداقل مصرف سموم علفکش از تخریب منابع کشاورزی مانند خاک و حشرات مفید و موجودات ذره بینی خاک جلوگیری خواهد شد. لذا نباید از وجود علفهای هرز داخل گلخانه و مضرات آن غافل شد.

نکات مبارزه با علفهای هرز گلخانه خیار

♦استفاده از کشت نشایی

♦ضدعفونی خاک گلخانه در تابستان به وسیله ی انرژی خورشیدی

♦اختلاط کود حیوانی با خاک و سپس انجام عملیات آبیاری و کشیدن پوشش نایلونی

♦استقرار پوشش های نایلونی تا 6 هفته

♦ضدعفونی با بخار آب در گلخانه (تخریب بخش اعظم بذر علفهای هرز تا عمق 20 سانتیمتری)

♦ضدعفونی خاک با گاز متیل بروماید

♦اعمال فرایند کمپوست کردن در کودهای حیوانی تازه یا نپوسیده

♦اجرای آبیاری قطره ای و یا سفالی در گلخانه

♦ اتقال آب بوسیله ی لوله و یا کانال های سرپوشیده

عملیات ضدعفونی خاک تا عمق 40 تا 50 سانتیمتری باعث می گردد خاک عاری از بذر علف هرز شود.

یکماه قبل از کاشت با پخش کود حیوانی کمپوست نشده و یک نوبت آبیاری در زمین گلخانه، بذور علفها سبز می شوند. پس از سبز شدن بذر علفهای هرز ، زمین را مجددا شخم زده و سپس گلخانه را برای کشت می توان آماده ساخت.

استفاده از کشت نشایی یکی از بهترین روش های کنترل علفهای هرز می باشد زیرا فعالیت بذر علفهای هرز پس از انتقال و آبیاری بستر شروع می شود در نتیجه نشاء ها بعد از انتقال به گلخانه به سرعت رشد نموده و عرصه را برای رشد علفهای هرز تنگ می کنند. در ضمن می توان علفهای هرز را که در مراحل اولیه رشد می باشند به روش مکانیکی در موقع مناسب و قبل از به بذر نشستن دفع نمود.

عدم کنترل علف های هرز پیش از کشت

در صورتی که برای دفع علفهای هرز به روش های فوق الذکر اقدامی صورت نگرفته است و نسبت به کاشت گلخانه نیز اقدام شده است بایستی سعی شود در مرحله ی 4 تا 5 برگی بوته های خیار، کلیه دیواره ها و کف جوی ها در حالت نمدار بوسیله بیل و غیره کمی تراشیده شده و پس از جداسازی علفهای کنده شده و خاک حاصل در شیب و روی پشته ها ریخته شود. چنانچه میزان علفهای هرز کم باشد می توان آنها را به وسیله ی کارگر از بستر جدا و از گلخانه خارج نمود.

با آبیاری جاری احتمال اینکه بذر علفهای زیادی به داخل گلخانه انتقال یابد زیاد است لذا بهتر است چنانچه منبع تامین آب، چاه است باید آب را از مبدا چاه تا انتهای گلخانه بوسیله ی لوله و یا کانال های سرپوشیده منتقل کرد.

استفاده از مالچ مشکی مانند ورقه های پلاستیکی سیاه و نازک به منظور کنترل علفهای هرز کاربرد دارد.

در صورت عدم استفاده از روشهای مذکور و طغیان علفهای هرز نیاز به استفاده از سموم علفکش، در داخل گلخانه خواهد بود که در این شرایط ، می توان روی بوته ها را با سرپوش های ساده موقتا پوشاند و پس از پاشیدن علفکش، سرپوش ها را از روی بوته ها برداشت. با این وصف مصرف سموم علفکش در داخل گلخانه بخصوص در زمانی که گیاه اصلی در حال رشد می باشد، توصیه نمی گردد و بهتر است یک یا چند مورد از روش های ذکر شده انتخاب و اجرا شود.

کود سوپرهیبرید بمب ریشه زایی نشای خیار

♦ترکیبی بی نظیر از گوگرد و فسفر و نیتروژن

♦تولید ریشه های بیشتر و قوی تر

♦مناسب برای استفاده در اوایل رشد خیار

♦افزایش باردهی در طول دوره برداشت

♦خاصیت قارچکشی و باکتری کشی بستر گلخانه ها و زمین زراعی

♦افزایش مقاومت و ضخامت ساقه ها

♦اصلاح PH آب و بافت خاک با استفاده از گوگرد

♦استفاده به میزان 2 الی 5 لیتر در آبیاری

آثار باقیمانده سموم در خاک

این آثار باعث کاهش رشد و عملکرد گیاه اصلی می شود. در صورتی که استفاده از سموم علفکش ادامه یابد باعث عوارض فیزیولوژیکی خیار گلخانه ای شده و در سرعت جوانه زدن بذر و رشد و مقاومت گیاه در دوره های بعد تاثیر منفی خواهد داشت. برخی از سموم علفکش جذب اندام های گیاه و از جمله میوه شده و کیفیت و ارزش میوه را پایین می آورند. همچنین باعث ایجاد مسمومیت در مصرف کننده می شوند. چنین میوه هایی مخصوصا برای صادرات به خارج از کشور با مشکل مواجه می شوند. لیست علفکشهایی که در بازار وجود دارند: توتریل و ترفلان و سونالان و سنکور و گالانت و بازاگران است.

علفکش ها را باید براساس زمان و مراحل رشد محصول، حساسیت محصول، دستور مصرف آنها و به مقدار لازم استفاده نمود.

گردآورنده: توسط گروه کارشناسان کشاورزنت